Κυριακή 2 Ιουλίου 2017

Πυρίκαυστος...


[...] Οι εφημερίδες έχουνε ξεμείνει απο υπερθετικά. 
Τα ξόδεψαν όλα στους 38 βαθμούς- και  πώς να μιλήσουν για τους 46;
Οι εφημερίδες μας, με την υπερβολή, εξευτελίζουν 
και τα πιο τραγικά γεγονότα. 
Απίθανο πως οι ξύλινοι τίτλοι αφαιρούν ουσία από τη ζωή.

Νίκος Δήμου, Ημερολόγιο του καύσωνα.





Θυμόμουν πως είχα τα δικά μου βάσανα να σκέφτομαι και μια θητεία δυό σχεδόν χρόνων μπροστά μου. Πως ήμουν εικοσιεφτά χρόνων και η Πατρίδα όλο μ' έδιωχνε. Και τώρα μου 'δινε μια ακόμα πιο γερή κλωτσιά και μ' έστελνε στην Κύπρο!- Μ' ένα C-130/Hercules πετούσαμε αργά πάνω από το Αιγαίο προς τη Λάρνακα. Αφήναμε πίσω μας μια Ελλάδα όπου πάνω της θά ενέκυπτε, μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα, το "πρωτοφανές" θανατηφόρο κύμα του καύσωνα του '87...

Στην Κύπρο τα αυτοκίνητα οδηγούσαν ανάποδα -τα τιμόνια τους σε άλλη θέση. Κι ο δρόμος στο βάθος να τρεμοπαίζει. Αντικατοπτρισμοί χορευτικοί όπως στην έρημο.

Μας οδήγησαν κάτω από τις λαμαρίνες ενός τωλ κι εκει μας ξέχασαν. Κι εκεί νιώσαμε τί εστί βερύκοκο από ζέστη, ιδρώτα και μύγα. Και αϋπνία φυσικά (γιατί πώς να κοιμηθείς με τέτοιες συνθήκες;). Και στο βάθος να δεσπόζει αχνά στον πυρίκαυστο ορίζοντα ο Πενταδάκτυλος ζωγραφισμένος με την ημισέληνο και το "Είναι τιμή να είσαι Τούρκος" προκλητικά γραμμένο (με τίποτε ασπρισμένες πέτρες φαντάζομαι όπως τα "Ζήτω το Έθνος" ή "...ο Βασιλεύς" κτλπ  στα δικά μας βουνά όπως τα θυμόμουν στα παιδικά μου χρόνια...).
"Είναι τιμή να είσαι έλληνας αποδιωγμένος και μυγοδιώχτης!" γρύλιξα...

Είχα λοιπόν τα βάσανά μου. Πενήντα βαθμούς η θερμοκρασία (στο τωλ ίσως και 90!) μα δεν το κάναμε και θέμα. Χρήματα για εφημερίδες δεν υπήρχαν. Ραδιόφωνο δεν διαθέταμε. Μέχρι να βγάλουμε άκρη για το "πού" και σε  "τί" μας χρειάζεται η Πατρίδα πέρασαν κοντά στις δέκα μέρες. Το κύμα του καύσωνα είχε περάσει στην Ελλάδα αφήνοντας πίσω του σχεδόν 1500 νεκρούς. 
Ο Νίκος Δήμου είχε "στρωθεί" στο υπόγειό του -53 χρόνων τότε...- κι έγραψε ένα από τα καλύτερα (βαθύ, προφητικό, εξομολογητικό) βιβλία του το "Ημερολόγιο του Καύσωνα":


Είμαι μόνος. Το τηλέφωνο έχει μέρες να χτυπήσει. Καλύτερα. Διαθέτω πλούσια παρέα: βιβλία, δίσκους, φωτογραφίες. Ο έξω κόσμος μπορεί και να έχει πεθάνει - όλα σιωπούν σαν σε πυρηνική καταστροφή. Το υπόγειο αντέχει, μικρή δροσερή όαση στην καρδιά μιας πυρωμένης πόλης. 'Η νησί.

Ναι, περισσότερο νησί, απομονωμένο σε μια θάλασσα λάβας. Γιατί κι εγώ νιώθω ναυαγός.

                                                          ****

Η διαφορά μου από τον Νώε. Εκείνος ήξερε πως η βροχή θα σταματήσει. Περίμενε το κλαδί της ελιάς. Πίστευε και στον Θεό και τον άνθρωπο.

Σίγουρα και ο καύσων κάποτε θα σταματήσει. Αλλά το περιβάλλον γύρω δεν θα πάψει να είναι εχθρικό και αφιλόξενο. Περιστέρι δεν περιμένω. Εγκλωβισμένος στην (υπόγεια) κιβωτό μου, κρατιέμαι από κομμάτια ναυαγίων, κείμενα και ήχους. ("These fragments I have shored against my ruins: Με τα συντρίμμια αυτά στύλωσα τα ερείπια μου.")

Ο μέγας, μόνιμος κατακλυσμός δεν θα περάσει. Όχι στα δικά μου χρόνια. Όχι σ' αυτή τη χώρα.



Θυμάμαι πώς όταν βγήκαμε από το τωλ στην Κύπρο ο υδράργυρος επέμενε στους 50 ενώ στην Ελλάδα είχε αρχίσει πια να δροσίζει.
Η πρώτη εικόνα που αντίκρισα από την πατρίδα, ήταν η πρώτη σελίδα της "Ελευθεροτυπίας" κρεμασμένη στα μανταλάκια ενός περιπτέρου στην Λευκωσία:

Η άτυχη σύζυγος κάποιου ονόματι Φραντζή δολοφονημένη και τεμαχισμένη από τον ίδιο και συναρμολογημένη από τους ιατροδικαστές -σαν παζλ που επιχειρεί να στήσει ο κρεοπώλης- πάνω στο μαρμάρινο τραπέζι του νεκροτομείου. Την είχε πετάξει σε κάδο απορριμάτων μοιρασμένη σε σακκούλες ο δράστης...
Πήγα παραδίπλα ακούμπησα σε κάποιον τοίχο κι έκανα για ώρα εμετό...

Αυτά η ταπεινή μνήμη περί καύσωνος μου είπε... 




7 σχόλια:

  1. Η φράση "Ne mutlu Türk'üm diyene" (εδώ γραμμένη στην πλαγιά του Πενταδάκτυλου) σημαίνει «Τι ευτυχής που είναι όποιος λέει „είμαι Τούρκος“».

    Φωτογραφίες του τεμαχισμένου πτώματος της Φραντζή δημοσιεύθηκαν στο «Ὲθνος», που έπιασε τα 300.000 φύλλα. (Υπάρχουν και καλύτεροι τρόποι για να πουλήσει μια εφημερίδα, όπως ο «Μπούφος» του Νίκου Δήμου). Δεν βρήκα καμία ένδειξη για δημοσίευση των φωτογραφιών στην «Ελευθεροτυπία» ή σε κάποια άλλη εφημερίδα.

    Ο φονικός καύσωνας, που άφησε πίσω του εκατόμβες νεκρών κτλ, συνέβη τέλη Ιουλίου. Το στυγερό και αποτρόπαιο έγκλημα Φραντζή, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη κτλ, τελέστηκε τέλη Ιουνίου, σχεδόν ένα μήνα πριν από τον καύσωνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Ein Steppenwolf,
      Για την ακριβή απόδοση/μετάφραση (των τουρκικών με τις πέτρες...) σε ευχαριστώ .

      Για την εφημερίδα πράγματι δεν θυμόμουν ότι ήταν το "Έθνος" αυτό που μας έβγαλε στη φόρα τα 16 ...κομμάτια της 18χρονης".

      Θα μπορούσα δια μιας να σου απαντήσω, ως προς την τρίτη σου παρατήρηση, ότι ..."λογοτεχνική αδεία" όλα αλλάζουν χρόνο μετακυλίονται κλπ κλπ σε μια κάποτε υπναγωγική χαριτωμένη ή όχι ψευδαίσθηση...
      Όμως πράγματι - καθώς αναγκάστηκα να περάσω στην ...μαρτυρία του "πέι μπούκ" του Στρατού - διαπίστωσα το εξής:
      Πήρα την μετάθεση μου για Κύπρο στις 17/6
      Στις 24/6 ο Φραντζής έκανε ότι έκανε...
      Εγώ βρέθηκα οπωσδήποτε εν πλήρει συγχύσει κατά την συγκεκριμένη περίοδο [αλλεπάλληλες σύντομες εσωτερικές μεταθέσεις /από Κω στην Αθήνα κι απο κεί ξανακλωτσιά...]. Σύγχυση στην Κύπρο μέχρι να καταλήξουμε... [Κάποιοι μπόρεσαν και επέστρεψαν πίσω στην Ελλάδα κλπ].Ειχε προηγηθεί η ελληνοτουρκική κριση στο Αιγαίο δυό μηνες πριν...

      Τριάντα χρόνια λοιπόν μετά ανακάλεσα αυτές τις μνήμες και βγήκε ότι διάβασες. Όπως ήθελα να τα θυμούμαι και με τη σειρά που μέτρησαν εντός μου...
      Αλλάζει άραγε τίποτε εκτός από την "ακρίβεια";

      ΥΓ. το "Ημερολόγιο του καύσωνα" το διάβασα 22 χρόνια μετά...

      Διαγραφή
  2. Ήταν φανερό ότι έγραφες από μνήμης. Εγώ πάλι, από τους καύσωνες δεν θυμάμαι απολύτως τίποτα. Το απόλυτο κενό μνήμης! Να διασκέδαζα σε κάποια παραλία;

    Σε ποιον καύσωνα αναφέρεται το «Ημερολόγιο»; Γράφει:

    > Πέρυσι - γενική δοκιμή; - πέθαναν τρεις (άλλοι λένε τέσσερις) χιλιάδες. Φέτος, άραγε, πόσοι;

    «Πέρυσι» δεν μπορεί να είναι το 1986. Άρα «φέτος» είναι λογικά το 1988.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πάει ...πέθανε το κειμενάκι από πραγματολογικής απόψεως...
      Είσθε καύσων ...καυστικός αγαπητότατε "Λύκε"!

      Διαγραφή
    2. Δεν σε ψέγω. Το καταχάρηκα... Πιστεψέ με!

      Διαγραφή