Ένα ακόμα αφιέρωμα...

 

 

Παρήγορη η εμφάνιση ενός ακόμα μικρού ένθετου αφιερώματος από την «Καθημερινή» —που διαχρονικά έχει σεβαστεί τη μνήμη και το έργο του Ίωνος Δραγούμη— στο φύλλο της Τρίτης 14 Μαΐου το οποίο, για να την πω την αμαρτία μου, καθώς δεν πληροφορήθηκα έγκαιρα, δεν κατάφερα να προμηθευτώ. Ο ιστορικός Γιάννης Β. Δασκαρόλης, με ισχυρή βιβλιογραφική παρουσία, που έχει μελετήσει την περίοδο του διχασμού και κυρίως μετά την Καταστροφή του 1922, ήταν επιμελητής αυτού του αφιερώματος. Η κριτική του ματιά στον (ακήρυχτο) εμφύλιο πόλεμο αλλά και η (ευμενής, θετική) άποψη του για τον Δραγούμη με προδιαθέτουν αναλόγως για το περιεχόμενο του αφιερώματος που θα φροντίσω να βρω…

Ανακαλώ εδώ την άποψη του κ. Δασκαρόλη για την Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως (το άλλο μεγάλο εγχείρημα του Δραγούμη  —τούτη τη φορά μαζί τον Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη— από παλαιότερη εργασία του που βρίσκεται αναρτημένη στο διαδίκτυο. Το απόσπασμα αυτό με κάνει βέβαια να αναρωτιέμαι (ρητορικώς, ούτως ειπείν...)  γιατί άραγε να έχει υποβαθμιστεί τόσο από τη σύγχρονη ελληνική ιστοριογραφία  όσο και από τη λόγια και επιστημονική μερίδα της Κωνσταντινοπολίτικης ομογένειας, εδώ ή στην Πόλη, ο ρόλος  της οργάνωσης αυτής, που οι δυο άνδρες είχαν την ιδέα να ιδρύσουν, ασφαλώς παίζοντας «κορώνα-γράμματα» τη ζωή τους:

Αναμφίβολα, η Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως δημιουργήθηκε και έδρασε μέσα σε περιβάλλον ιδιαίτερα εχθρικό με μικρά περιθώρια ελιγμών. Αυτό που οφείλουμε να υπογραμμίσουμε είναι ότι η οργάνωση δεν παρέμεινε αγκυλωμένη στην ανατολική ιδεολογία των ιδρυτών της, είτε στις προγραμματικές της δηλώσεις και σχέδια. Αντίθετα παρακολούθησε στενά τις εξελίξεις και μετέβαλε τη πολιτική της ανάλογα με αυτές. Έτσι λοιπόν, δεν έχουν αξία οι εύκολες κατηγορίες που έχουν ακουστεί κατά καιρούς για τους ιδρυτές της Οργάνωσης ότι ήταν πολιτικά αφελείς υποστηρίζοντας τους Νεότουρκους.

Επίσης, η ηγεσία της Οργάνωσης προσπάθησε πάντοτε να συντονίζει την δράση της με το ελλαδικό κέντρο και τους σχεδιασμούς του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών. Στέγασε πολιτικά τον ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης σε πολύ δύσκολες εποχές, τον κράτησε ενωμένο, οργανώνοντας τη δράση του και διασώζοντας το ελληνικό του πρόσημο.