Μνήμη Αντώνη Καλογιάννη
Το Πνευματικό Εμβατήριο του Μίκη Θεοδωράκη (ένα "ορατόριο" σχεδόν στο ύψος του Άξιον Εστί...) το είχα ακούσει για πρώτη φορά το 1977 στο σπίτι αγαπημένης μου φίλης, πρωτοετούς φοιτήτριας τότε της ιατρικής κι από ένα αξιοπρεπέστατο ηχοσύστημα (εγώ τότε μόλις που είχα αποκτήσει ένα μονοφωνικό κασετόφωνο, σωστό καβουρντιστήρι...). Η ηχογράφηση σε θέατρο του Λονδίνου (1970). Η Συμφωνική ορχήστρα της πόλης σε σύμπραξη με ελληνική λαϊκή ορχήστρα. Μεγαλειώδης Μαρία Φαραντούρη και Μέγιστος Αντώνης Καλογιάννης. Όσες φορές κι αν το ακούσω, το ίδιο ρίγος πάντα με διαπερνά. Η φωνή του Καλογιάννη εισχωρεί στην ψυχή μου μαζί με τους συγκλονιστικούς στίχους του Σικελιανού...
Γιγάντιες σκέψες, σὰ νέφη πύρινα ἢ νησιὰ πορφυρωμένα
σὲ μυθικὸν ἡλιοβασίλεμα, ἄναβαν στὸ νοῦ μου,
τὶ ὅλη μου καίονταν μονομιᾶς ἡ ζωὴ στὴν ἔγνοια
τῆς καινούργιας λευτεριᾶς Σου, Ἑλλάδα. γι᾿ αὐτὸ δὲν εἶπα:
Τοῦτο εἶναι τὸ φῶς τῆς νεκρικῆς πυρᾶς μου...
Δαυλὸς τῆς Ἱστορίας Σου, ἔκραξα εἶμαι, καὶ νά,
ἂς καεῖ σὰν δάδα τὸ ἔρμο μου κουφάρι, μὲ τὴν δάδα τούτην,
ὀρθὸς πορεύοντας, ὡς μὲ τὴν ὕστερη ὥρα,
ὅλες νὰ φέξουν τέλος οἱ γωνιὲς τῆς οἰκουμένης,
ν᾿ ἀνοίξω δρόμο στὴν ψυχή, στὸ πνεῦμα, στὸ κορμί Σου, Ἑλλάδα.
Εἶπα, καὶ ἐβάδισα
κρατώντας τ᾿ ἀναμμένο μου συκώτι στὸν Καύκασό Σου,
καὶ τὸ κάθε πάτημά μου ἦταν τὸ πρῶτο,
κι ἦταν, θάρρευα, τὸ τελευταῖο,
τὶ τὸ γυμνό μου πόδι ἔπατει μέσα στὰ αἵματά Σου,
τί τὸ γυμνό μου πόδι ἐσκονταυε στὰ πτώματά Σου,
γιατὶ τὸ σῶμα, ἡ ὄψη μου, ὅλο μου τὸ πνεῦμα καθρεφτιζόταν,
σὰ σὲ λίμνη, μέσα στὰ αἱματά Σου.
Ἐκεῖ, σὲ τέτοιον ἄλικο καθρέφτη. Ἑλλάδα, καθρέφτη ἀπύθμενο,
καθρέφτη τῆς ἀβύσσου, τῆς Λευτεριᾶς Σου καὶ τῆς δίψας Σου,
εἶδα τὸν ἑαυτό μου βαρὺ ἀπὸ κοκκινόχωμα πηλὸ πλασμένο,
καινούργιο Ἀδὰμ τῆς πιὸ καινούργιας Πλάσης
ὅπου νὰ πλάσουνε γιὰ Σένα μέλλει. Ἑλλάδα.
[Από το «Πνευματικό Εμβατήριο» του Άγγελου Σικελιανού]
