 |
| Παλμύρα, ελληνική επιγραφή: "ΠΡΟΣΤΑΓΜΑΤΙΒΟΥΛΗΣΚΑΙΔΗΜΟY..." [φωτ.Ν.Τ.] |
Κι
εκεί λίγο αργότερα, όταν ένας ήλιος υψώθηκε φειδωλός στο φώς του πίσω
από ένα πέπλο από σύννεφα, μέσα στην ξεπεσμένη και γεμάτη φτώχεια αγορά
με τους χουρμάδες, τα παραγεμισμένα με φυστίκια σιροπιαστά, τα χάλκινα,
τα λογής κεντίδια και υφαντά, τα
χοντροκομένα ξυλόγλυπτα, τα φυλαχτά και τα πρακτικά γιατροσόφια των νομάδων της ερήμου, ανάμεσα σε νηφάλιες καμήλες που ξεκουράζονταν άπραγες και την
παροιμιώδη αργή κίνηση του ανατολίτικου παζαριού ...την είδα!
Αντίγραφο
βέβαια
κακέκτυπο, μιας γυναίκας της Παλμύρας της ελληνιστικής περιόδου, από γύψο
«να και η Ζηνοβία!» μου είπαν, δείχνοντάς την με μια πρόστυχη χαρά. Κοντά
σε μια διαφήμιση της Coca-Cola ένα βαμμένο με κακόγουστο, παράταιρο και εξαμβλωματικό τρόπο εκμαγείο. Πιο άσχημο πράγμα δεν γινόταν εκείνη την ώρα να αντικρίσω.
Αλλά δεν μου πήρε πολύ να καταλάβω:
Η Μπατ Ζαμπάι, που έμελλε να την πουν Ζηνοβία
(ή και "Ζίνα" οι σύγχρονοι Σύροι -αν πάρω για παράδειγμα τον ξεναγό μας- που τούτη την ώρα συνεχίζουν ν'
αλληλοσκοτώνονται) βασίλισσα της Παλμύρας, σύζυγος του βασιλιά Οδαίναθου
και μητέρα του διαδόχου του Ουάμπ' Αλλάτ [ ή Βααλθάβαν ή Αθηνόδωρου ], που
κι οι δυό τους πέθαναν από το χέρι της πανέμορφης γυναίκας ώστε να κυβερνήσει αυτή για τα
πέντε επόμενα χρόνια το βασίλειο, αυτή λοιπόν είτε πέθανε σφαγμένη ακολουθώντας την τύχη του λαού της στον φρικτό
εξανδραποδισμό που εξαπέλυσε μέσα στην όαση ο θυμωμένος Αυρηλιανός, είτε
στάλθηκε μέσα σε κάρο φυλαγμένη σαν ζώο για το
θριάμβο των λεγεώνων στη Ρώμη, είτε σύρθηκε αλυσοδεμένη σαν σκυλί πίσω
από το άρμα του
χρυσοποίκιλτου Αυτοκράτορα, είτε κρατήθηκε σαν σκλάβα και ερωτικό
αντικείμενο εκείνου, είτε δωρήθηκε σαν παλλακίδα
σε κάποιον ευνοούμενό του Συγκλητικό, είτε τέλειωσε τη ζωή της στην Παλμύρα καταπίνοντας φαρμάκι
από μια κρυφή κόχη του δακτυλιδιού της, είτε πάλι ξεκουμπώνοντας μια κρύπτη στη λαβή του χρυσού καθρέφτη της
σε μια έπαυλη στο Τίβολι της Αιώνιας Πόλης κάνοντας το ίδιο, είτε -κατά την πιό ποιητική και καλοδεχούμενη εκδοχή- αφού διέφυγε αθέατη κι αθόρυβη, μέσα
στην απέραντη νύχτα της έρημου, άφησε να την καταπιεί το σκοτάδι,
σαν να μην υπήρξε ποτέ, αφού όλα -κι οι άνθρωποι και τα έργα τους-
γίνονται μονάχα άμμος παραδομένα στην αμείλικτη δικαιοσύνη της έρημος, έφερε μόνη κληρονομιά στις
επόμενες γενεές του λαού της ένα ...φαρμακερό μίσος!
Μίσος,
για τον Πολιτισμό που εκείνη αγάπησε, για την φιλοσοφία, την ποίηση
και τις τέχνες που εκείνη άφησε ν' ανθίσουν με τις χορηγίες της, μίσος
για το έξαλλο φτερούγισμά της, για την αλλόκοτη ελπίδα
που έφερνε στον κόσμο της ερήμου...
 |
| Παλμύρα [ φωτ. Ν.Τ. ] |
Λένε (ναι ,το είδα να γράφεται για κείνην σε επίσημο φυλλάδιο του Αρχαιολογικου Μουσείου
της Δαμασκού) πως πεθαίνοντας αυτοβούλως στην Παλμύρα με δηλητήριο που κατάπιε, φώναξε προτού ξεψυχήσει:
«Ουαί στο έθνος που τρώει από αυτό που δεν φύτεψε και φορά ότι δεν
έφτιαξε».
Αυτά
από το στόμα μιας βασίλισσας του Λεβάντε, μιας γυναίκας στο σταυροδρόμι
του διαμετακομιστικού εμπορίου που σώρευσε σοφία, εμπειρίες και γνώση
πολύ πριν εγκαινιαστεί η
περίφημη χιλιετηρίδα των Ανακαλύψεων του Νέου Κόσμου και της
Αποικιοκρατίας των Δυτικών…
"Ο
λαός της" λοιπόν (στέκει ίσως όμως καλύτερα να λέμε "οι σύγχρονοι άνθρωποι που κατοικούν την Ταντμόρ" που θα πει στα Αραμαϊκά Παλμύρα) μην μπορώντας να ανεχτούν -και ιδίως από γυναίκα!!!- μια τέτοια αφόρητη ανεξαρτησία, την αντάμειψαν καταλλήλως τιμωρώντας την μ' εκείνο το φρικτό
από κάθε άποψη άγαλμα. Που περισσότερο μοιάζει με καθημερινή διαπόμπευση παρά σαν ανάγκη μνημοσύνης.
Σαν ολομόναχος στον κόσμο το αντίκριζα έκπληκτος και αμήχανος, μέσα σε μια αγορά όπου απουσίαζαν με τρόπο εκκωφαντικό οι ντόπιες γυναίκες.
Στην αγαπημένη Παλμύρα της ερωτικής Ζηνοβίας, στην έρημο της Συρίας, κάπου εκεί στο τέλος του 2009 φωτογραφίζοντας είχα αναρωτηθεί...
Πού χάθηκε λοιπόν τόση ομορφιά;
