Ημερολόγιο Τετάρτης 13.11.2024

 

Ο ποιητής είναι βουνό μέσα στη θάλασσα

Μαρία Βλαχοδήμου

 

 

[…] Από πού έρχονται αυτές οι λέξεις, από πού έρχεται το ποίημα;». Αναρωτιόμαστε, δικαίως, αφού εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια πλήρως αναπτυγμένη διανοητική μηχανή ή ακέραιο συναισθηματικό κόσμο σύμφωνα με τα δεδομένα της ιατρικής διάγνωσης και τις αποφάνσεις των νευροψυχολόγων με τις διαγνωστικές τους κλίμακες. Τολμώ να αναρωτηθώ όμως: Είναι ακέραιος  ο εσωτερικός κόσμος των ποιητών; Μήπως και ο αληθινός ποιητής, ψυχικά ακρωτηριασμένος συχνά, σε πνευματική απόγνωση και σε μόνιμη αγωνία και μέσα σε συνθήκες κοινωνικής απομόνωσης, δεν αντλεί από κάποιο σχεδόν μεταφυσικό  «πηγάδι» τις δυνατές, τις καίριες, τις σπάνιες,  τις απαστράπτουσες, τις θάλλουσες και κάποτε τρομερές λέξεις του;

[…] Νιώθω μετέωρος μπροστά στα μικρά αυτά ποιήματα της Μαρίας, τα χαϊκού της αγάπης, τα σχεδόν ερωτικά προς τη μητέρα επιγράμματα, με την αθωότητα, την απλότητά τους, την πληρότητά τους, τα υποδόρια θαυμαστικά τους, τις ανατροπές τους, την καινούρια νοηματοδότηση των ορίων του κόσμου. Αποστάγματα εμπειριών και τραυμάτων με νίκες και με ήττες μιας πορείας βασανιστικής.

 

[...] 

Είσαι ο πανσέληνος

τι είναι ο πανσέληνος;

 

άμα μ’ αγαπάς

Από την αναρθρία στην βαθμιαία κατάκτηση μιας γυμνής, ανεπιτήδευτα αποδομημένης γλώσσας έξω από γραμματικούς κανόνες, κι από κει στο «υβριδικό» ποίημα. Για την ακρίβεια στην αληθινή ποίηση αφού το αποτέλεσμα σφοδρά μας συγκινεί. Με τις αυτοματικές και ιαματικές λέξεις, τις εύχαρεις στερεοτυπίες που ηχούν σαν νανουρίσματα ή ξόρκια. Τις καταφατικές προτάσεις, τη σθεναρή διατύπωση βεβαιοτήτων, την επίκληση της αγάπης με ότι αυτή εκφράζεται. Με τον θαυμασμό απέναντι στη Δημιουργία.

Αξεχώριστα. Το ποιος ο  άγγελος και ποιος ο γλάρος, ποιος σπίτι και ποιος βουνό, ποιος θάλασσα και ποιος ουρανός, ποιος φεγγάρι και ποιος ποιητής,  μπροστά στην μόνιμη  έκπληξη μιας αθώας ψυχής.

Όλα χωρίς επίθετα. Μόνο με ουσιαστικά. Γιατί ΜΟΝΟΝ αυτά έχουν σημασία στη ζωή… 

 

 

 

Μιχάλης Γκανάς (1944-2024)

 

 

                                                                            φωτ. Ν.Τ.

 

Νὰ μὲ θυμᾶσαι – βασιλικά νὰ τρίβεις στὶς παλά
μες σου γιὰ νὰ θυμᾶσαι – καί δάκρυα πολλά νὰ
χύνεις ὅταν μέ θυμᾶσαι ὅταν σημαίνει Ναύπα-
κτος – Ἀράχοβα-Δεσκάτη – ὅταν περνᾶς Γαλήνης 18
– πού δέν περνᾶς – νά μέ θυμᾶσαι – ἐκεῖ χαρτιά
μισογραμμένα – παιδιά ποὺ μεγαλώνουν – Ἠλίας –
Γιάννης – τά παιδιά μου – ἐκεῖ παράπονο Ἐρμιόνη
– περαστικός Μιχάλης καὶ Χρῆστος τῶν χρωμά
των - βασιλικά νὰ τρίβεις γιά νά μέ θυμᾶσαι ὅταν
σημαίνει Σάββατο – Μαυρομιχάλη 8 ὁ Φίλιπ-
πος μαζί μας – ἄχ Γεωργία
ἄχ Γεωργία – Γιάννη – Ἕκτορα
– Νίκο –Γιώργο – νά τούς πεῖς... – νά μέ θυμᾶστε
– Ὀβρένοβιτς και Παυσανίου – ὅπου πᾶτε μέ Πόπη
καί Μυρσίνη καὶ Γιαννάκη – καί μή μοῦ γράφεις
– δέν σκέφτεσαι ἐμένα ὅταν γράφεις – σκέφτεσαι
αὐτό πού γράφεις – κι ἐγώ ζητάω μνήμη – πεινάω
μνήμη καί διψάω μνήμη – καί μή σᾶς βγάλω
ἀπ’ τή ζωή σας – δέν τό θέλω ἐσύ τό θέλησες
– θυμήσου – χωρίς ἐσένα δέν ὑπάρχω – χωρίς ἐμᾶς
εἶστε μειοψηφία (ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ) χωρίς ἐσᾶς ὀστά γεγυ-
μνωμένα – καί μήν ἀκοῦς πάνω καὶ κάτω κόσμος –

 εἴσαστε ἡ πατρίδα μας κι ἐμεῖς ξενιτεμένοι.

 

                                                                                                Από τη συλλογή Παραλογή (1993)

 

 

 

 

Μια «φωλιά» για τον Γιάννη Μπουτάρη…

 

 

Έγραψα χτες στη στενή του φίλη Αλίκη —από αυτήν έμαθα για τις μεγάλες περιπέτειες της υγείας του το καλοκαίρι και είχα «προετοιμαστεί»: 

«Υπήρξε, μακράν, ο πιο πολιτισμένος Δήμαρχος της Πόλης της Θεσσαλονίκης από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν». 

Αφήνω κατά μέρος τη μέγιστη συνεισφορά του στον «Αρκτούρο» και την «Καλλιστώ»  της Φλώρινας, στο θαύμα του Νυμφαίου, στην υπόθεση της ελπίδας μετά το «κάψιμο» του αλκοολισμού, την αιρετική του στάση στα ζητήματα που ευαισθητοποιούν τους «Ελληνοφρενείς» κλπ.

Τον πληθωρικό Γιάννη Μπουτάρη θαύμασα και τιμούσα πρώτα απ’ όλα για την αληθινή επανάσταση που αυτός παρακατέθηκεν στην υπόθεση του κρασιού στην Ελλάδα. Άνοιξε δρόμους, θεμελίωσε πολιτική, γέμισε τις τσέπες πολλών οινοποιών (και εμπόρων, μαγαζατόρων) με χρήμα. Τα πρότυπα οινοποιεία και τα κτήματα των Μπουτάρηδων (που κάποτε αποσχίσθηκαν εις δυο) με προεξάρχοντα αυτά στη Στενήμαχο, τη Σαντορίνη και τη Κρήτη  με το όραμα του οινοτουρισμού, τουτέστιν της περιηγητικής οινογνωσίας και τοπικής γαστριμαργίας, άφησαν εποχή. Ίσως ήταν από αυτούς που ξανά-έμαθαν τους Έλληνες να πίνουν κρασί αφήνοντας το κακό χούι της «ρετσίνας με κοκακόλα» ή της φτηνιάρικης μπύρας…

Τη φωτογραφία έχω τραβήξει, στα τέλη Οκτωβρίου του 1999, στη Σαντορίνη. Είχαμε επισκεφθεί το οινοποιείο εκεί. Μετά την προβολή διαφανειών, που συνοδεύονταν με ωραία αφήγηση και νταούλια-ζουρνάδες ναουσαίϊκους, γευτήκαμε τα ωραία κρασιά…

Είναι  σαν μια φωλιά, στη φθινοπωρινή της όψη με τα πλεγμένα κλήματα, η ιδιόρρυθμη «κουλούρα», η πάνσοφη επιλογή των αμπελουργών της Σαντορίνης για να κρατηθούν σώα τα φυτά και να δώσουν το αθήρι, το ασύρτικο, το νυχτέρι και το θεϊκό Visanto…

Σε μια  τέτοια μέσα φωλιά θα ήθελα να σκέφτομαι πως θα αποτεθεί η τέφρα του Γιάννη Μπουτάρη.

Γειά σου Δήμαρχε!