«Ου δύναται πόλις κρυβήναι επάνω όρους κειμένη»..

 

 

Μ’ αυτήν την αλλόκοτη ομολογουμένως σειρά εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις «Ερμής» τα «Φύλλα Ημερολογίου» του Ίωνα (sic)* Δραγούμη: Το 1985 ο Δ' τόμος  (Iούλιος 1908 - Σεπτέμβριος 1912), το 1986 ο Ε' (Σεπτέμβριος 1913 - Ιούνιος 1917), το 1987 ο ΣΤ' (Σεπτέμβριος 1918 - Ιούνιος 1920) και το 1988 ο Α' (Μάιος 1895 – Μάιος 1902)…

Στριμώχνω ανάμεσα στον Δ΄και Ε΄ τόμο το κομμάτι που κρύφτηκε (τον καινούργιο τόμο με τα «Κρυμμένα» από τις εκδόσεις Πατάκη). Η εικόνα σε εξωθεί να σκεφτείς: «Μα πώς τα κατάφεραν; Ου δύναται πόλις κλπ κλπ». Θέλει κάποιο θράσος αυτό… Αν όμως λογαριάσει κανείς πως ανάμεσα στον Α΄και τον Δ΄τόμο λείπουν εδώ και 34 χρόνια (!!!)  ο Β΄ και ο Γ΄τόμος (τα Τετράδια της περιόδου 1902-1908), θα αντιληφθεί πως εκτός από το περισσευούμενο θράσος χρειάζονται και άλλα προσόντα. Όμως τότε, ποιόν Δραγούμη ισχυριζόμαστε τόσα χρόνια πως γνωρίζουμε και «ορίζουμε, χαρακτηρίζουμε, τοποθετούμε» αδελφοί μου; Υπάρχει απάντηση: Μισοβλέπουμε, μισομαθαίνουμε και αναλόγως ξεφουρνίζουμε «κρίσεις»!

Εμένα πάντως —ως κρύο πιάτο…— για την ώρα μου αρκεί η χτεσινή φωτογραφία από την προθήκη του βιβλιοπωλείου Ιανός της Θεσσαλονίκης. Ομιλητική αρκούντως («έστιν ουν δίκης οφθαλμός» μετά το κρύψε-κρύψε…)

 

*Έγραφε ο αείμνηστος Εμμ. Κριαράς:«Ούτε θα πούμε: Ί ω ν α ς Δραγούμης, γιατί ο Δραγούμης υπέγραφε: Ί ω ν».

 

 

 

 

Ο Ίων, ένας … «Ασιάτης» και η Χρυσή Αυγή!

 

Πήγα και του το ανάγγειλα. «Λοιπόν αξιοσέβαστε φίλε, το βιβλίο με τα ημερολόγιά σου  αφίμωτα —για την ακρίβεια λίαν ομιλητικά— μάθε ότι κυκλοφόρησε από σημαντικό εκδοτικό οίκο. Δεν είσαι πλέον ο αποσυνάγωγος με τις φασιστικές μπροσούρες και τις πειρατικές φτηνοεκδόσεις. Έναν αιώνα μετά ίσως θα σου επιτραπεί να δώσεις στον κόσμο όλο το υλικό των Τετραδίων σου!».

Εκείνος δεν μιλούσε. Χάλκινος. Κεκυρωμένος κάτοικος του επέκεινα. Κοιτούσε πέρα με το χέρι υψωμένο πάνω στο μέρος της καρδιάς όπως σ’ εκείνο το πορτρέτο του ο Διονύσιος Σολωμός με το λευκό γάντι στον τεκτονικό του χαιρετισμό. Μια περιποιημένη επιμήκης κουτσουλιά από κανένα άστοργο ψαροπούλι ή τις δεκαοχτούρες που φωλιάζουν στο πάρκο Ξαρχάκου δέσποζε σαν σιρίτι από τα μαλλιά και το πρόσωπο μέχρι την πλούσια μπέρτα του διπλωμάτη…»

«Δεν πειράζει. Ας μη μιλάς» του λέω. «Φτάνει η δουλειά να γίνεται κι ας μην λες τίποτα εσύ». Κι έφυγα. Εκείνος συνέχισε να κοιτάζει αγέρωχος πέρα. Η γνωστή σκληρή σιωπή του. (Χρόνια τώρα δεν μιλά σε κανέναν…)

 

 

Στο Φεστιβάλ Βιβλίου της παραλιακής, κόσμος πάει κι έρχεται σχεδόν απολαμβάνοντας τη ναρκωτική ζέστη.  Αγοράζει σάμαλι, μαλλί της γριάς και ποπ κορν. Λίγοι σκαλίζουν τα βιβλία στα κιόσκια  των εκδοτικών οίκων. Στο κιόσκι του Πατάκη ο Γιάννης Τασιόπουλος μου λέει:

«Ήρθε ένας Ασιάτης (ίσως Κινέζος) με αρκετά καλά ελληνικά την πρώτη μέρα. Με ρώτησε “αν θα βγει το βιβλίο του… Δραγούμη!”. Αύριο θα τόχουμε κύριε, του είπα. Ήρθε λοιπόν την επόμενη μέρα και πήρε “Τα Κρυμμένα ημερολόγια” και το τελευταίο βιβλίο του Δημοσθένη Κούρτοβικ».

Κόντεψα να αποσβολωθώ σε μια στάση σαν κι αυτή του αμίλητου ανδριάντα του Δραγούμη με τον οποίο είχα προσπαθήσει μάταια να συνομιλήσω πιο πριν…

 

Φεύγοντας, εκεί μπροστά στη προτομή του ναυάρχου Βότση στο Λευκό Πύργο, κόσμος φιλοπερίεργος μαζεμένος τριγύρω και αστυνομικοί με ασπίδες και κράνη πλησίαζαν βιαστικά. Καπνογόνα, φωνές και μια ομάδα 30-40 τύπων με μαύρα μπλουζάκια μακό έκανε φασαρία: Η «Χρυσή  Αυγή» διαμαρτυρόταν για το επικείμενο  gay pride  της Θεσσαλονίκης. Μόλις τους πλησίασαν οι αστυνομικοί έφυγαν προς τα πέρα. Κατά κει που δύει ο ήλιος…

 

Ο καθένας λοιπόν στη θέση του. Η σύγχρονη «Ανατολή» με το Δραγούμη  κι οι αυστραλοπίθηκοι με τα μαύρα μακό, τα ξυρισμένα κεφάλια  και τις σβάστικες κατά τη Δύση και τη νύχτα τους. Τον άφηναν λοιπόν ήσυχο διαπαντός; Γίνονται και θαύματα;

 

ΥΓ. Αγαπητέ Δραγούμη,  ήσουν και στην προθήκη του βιβλιοπωλείου Κωνσταντινίδη στη Μητροπόλεως δίπλα στην «εποχιακή διέλευση βατράχων» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη!