Domine, quo vadis?

 

[τουτέστιν: Για που τόβαλες ρε θείο;] 

 

Σταθερά στον αγαπημένο τόπο. Στην προσηλιακή Μάνη (τούτη τη φορά στην ...λίγο πιο πράσινη: στην Μεσσηνιακή της εκδοχή). Είχα περάσει μερικές φορές αποκεί τώρα λέω να μείνω κιόλας. Παίρνω τα ρίσκα αποστάσεων, καυσίμων-φωτιά, δηλητηριωδών-διοδίων, Όμικρον SARS-CoV-2 υποπαραλλαγών κλπ. Πολλή υπομονή, μάσκες φουλ στις αποσκευές, λίγη παραπάνω σύνεση... 

Ύστερα λοιπόν από τρία χρόνια «ολιγοήμεραι διακοπαί». Άντε, να ησυχάσει το PC και το πληκτρολόγιο... 

Κάνοντας κλικ ΕΔΩ θα δείτε και το ακριβές σημείο (μια παλιότερη εμπειρία από το μέρος). 

Καλήν αντάμωση! 

Τουρκετζίαν

 

                                                                                                       Photo N.T.©

Τότε μιά θάλασσα ἔτρεξε σάν ποτάμι μπρός στά μάτια μου.

Τί τρέχεις, θάλασσα τῆς λέω.

Πάω νά συναντήσω μιάν ἄλλη, μοῦ εἶπε.

Θάλασσα-ποταμέ, φώναξα.

 

Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος, Σύσσημον ἤ Τά Κεφάλαια, Βιβλίο Πρῶτο, ΣΤ΄

 

 

 

 

 

 

 

 

Λύση ... «πολιορκίας»

 

 

Μνήμη Γ.Κ.

Ο Γ. Κ. ήταν ασθενής μου για λίγο παραπάνω από ένα χρόνο. Είχε έλθει για μια παράλυση νεύρου που φάνηκε μεν να βελτιώνεται γρήγορα αλλά είχε ως υπόστρωμα όμως κάτι πολύ σοβαρό: Ένα επιθετικότατο Λέμφωμα.

Γνωριστήκαμε. Είχαμε κοινές αγάπες. Το διάβασμα,  το γράψιμο, την ποίηση και τον …Δραγούμη (αρχές Ιουλίου πέρυσι μου έφερε  υπογραμμισμένο ολόκληρο το βιβλίο με τα κρυμμένα ημερολόγια και με πολλές απορίες, που σαν μικρά πολύχρωμα ανθάκια σε μικρά αυτοκόλλητα πρόβαλαν ανάμεσα από τις σελίδες του…).  Ο Γ. πολέμησε ένα χρόνο με σθένος και αλλεπάλληλες πολύμηνες εισαγωγές στο αιματολογικό τμήμα την αρρώστια του. Με δίδαξε ψυχραιμία και σοβαρότητα μπροστά στο φοβερό βήμα. Από τη μια μέρα στη άλλη, επιτυχημένος επαγγελματίας,  εγκατέλειψε τη δουλειά του και άρχισε να μάχεται για την «άλλη επιβίωση». Άνισα. Τον Απρίλιο είδα τα σημάδια της ήττας. Το Μάιο ήλθε και η λοίμωξη με covid 19… Ένα μήνα στη ΜΕΘ… Έσβησε σήμερα. Δεν είχε προλάβει να κλείσει τα εξήντα και ούτε να τελειώσει το βιβλίο που δυο χρόνια τώρα είχε καταπιαστεί να γράψει.

Τον Απρίλιο μου είχε στείλει πεσκέσι, αγορασμένο από «ψαγμένο» παλαιοπωλείο, το βιβλίο «Tα Ιωάννινα πολιορκημένα» (Ο …«Ιωάννης πολιορκημένος» μήπως;) της (άνοστης) λογοτέχνιδος Jeanne Dussap συζύγου του Γάλλου προξένου τότε των Ιωαννίνων που υπογράφει το πόνημά της με το ψευδώνυμο  Guy Chantepleure. Του είχα θερμά συστήσει να ψάξει το δυσεύρετο βιβλίο του Αθανάσιου Σουλιώτη-Νικολαΐδη «Γράμματα από τα Βουνά-Σημειωματάριον»…

Να ελαφρύνω το κλίμα: 

Γράφει η κ. Dussap για δύο αεροπλάνα του ελληνικού στρατού (αγορασμένα από τη Γαλλία!)  που κάνουν χαμηλές πτήσεις πάνω από το πεδίο της μάχης στις πλαγιές της Ηπείρου (Μπιζάνι, Δρίσκο κλπ)

Ἐνῶ κανόνιζα τά γυαλιά μου τό ἕν ἐκ τῶν ἀεροπλάνων ἐχάθη. Ἀπ’ ἐναντίας διέκρινα πολύ καλά τήν ἐμφάνισιν ἑνός δευτέρου, τό ὁποῖον ἀόριστοι πυροβολισμοί ἐχαιρέτων.

Ἐφάνη ἀκολουθοῦν τήν γραμμήν τῶν ὑψωμάτων, τά ὁποῖα μᾶς ἔκρυπταν τά πεδία τῆς μάχης· ἔπειτα ὑπερέβη τήν μεγάλην φαλαγγώδη κορυφήν, ἡ ὁποία εἶχε φανῆ ροδίνη.

[…] Τό ἀεροπλάνον αὐτό τό ἀγορασθέν ὑπό τῶν Ἑλλήνων, αὐτό τό πρᾶγμα τό τόσον μακράν ἀνευρισκόμενον, τό πτερωτόν αὐτό, εἶναι ἕνα πρᾶγμα τῆς πατρίδος μου, ὅπως τό λέει τό τραγούδι:

«Εἶναι ἕνα πουλί πού ἔρχεται ἀπό τήν Γαλλίαν».

Ο Γιάννης με άλλα φτερά τώρα, λυτρωμένος,  θα κρυφογελάει, είμαι βέβαιος, με τις ειρωνικές όσο και τραγικές συνιστώσες του μύθου (τότε Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος-ελληνοτουρκική σύγκρουση-αγορά όπλων και δη αεροπλάνων από τη Γαλλία, τώρα ξανά το γαϊτανάκι από την αρχή). Μόνο αυτός θα ξέρει αν έχουν καμιά αξία, για το «επέκεινα», όλες ετούτες οι ζαριές που κάνουν άνω κάτω τις ζωές των ανθρώπων. Και όταν η αλήθεια είναι μια: Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή, ο δε καιρός οξύς, η δε πείρα σφαλερή, η δε κρίσις χαλεπή. Αργά ή γρήγορα φεύγουμε. Και το μεγάλο βιβλίο —στον Αιώνα!— άγραφτο και αδιάβαστο…

 

Restless …maps syndrome (Οι «νευρικοί» χάρτες)

 

 

Διάβαζα χτες στα Νέα, στο άρθρο του καθηγητή Γιώργου Στυλ. Πρεβελάκη Η ελληνοτουρκική  «Μάχη των χαρτών»: 

     Το χαρτογραφικό πεδίο το οποίο ανοίχτηκε πρσφάτως [αναφέρεται στα καθ’ ημάς με τον χάρτη της Mavi Vatan  της Τουρκιγίας (Turkiye) και τα επακόλουθα] δεν συνιστά επομένως, καινοτομία. Απλώς, κατά τη μακρά περίοδο της εδαφικής σταθερότητας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, το χαρτογραφικό ιδεολογικό και προπαγανδιστικό εργαλείο δεν είχε εφαρμογή. Καθώς, όμως, έχουμε μεταβεί σε εποχή εδαφικής αστάθειας, το χαρτογραφικό παρελθόν αναβιώνει.

     […] Στη σημερινή συγκυρία πρέπει να αποτραπούν οι επιθετικές κινήσεις και να αποκαλυφθούν οι ανομολόγητοι στόχοι της Τουρκίας. Επομένως ορθώς η ελληνική πλευρά προέβαλε τον τουρκικό χάρτη στα διεθνή  fora. Εν τούτοις, πρέπει να αναλυθεί η επίδραση του χάρτη αυτού μακροπρόθεσμα και, κυρίως, σε σχέση με τη διεθνή κοινή γνώμη, η οποία δεν διαθέτει ούτε σε βάθος ενημέρωση, ούτε τον χρόνο να εισδύσει στο νόημα της χαρτογραφίας αυτής. Η επιφανειακή και επί τροχάδην ανάγνωση του χάρτη στα δημοσιογραφικά έντυπα και στα social media μπορεί να προκαλέσει την εντύπωση ότι η Τουρκία αγωνίζεται να ανατρέψει μιαν «ιστορική αδικία».

     Κι ευθύς ήρθε στο νου μου το διάσημο πια, και σχετικώς ευκολοδιάγνωστο, νευρολογικό σύνδρομο RLS (restless legs syndrome/στα ελληνικά σύνδρομο ανήσυχων άκρων ή ποδιών). Ήταν και αφορμή για να κάνω μια νύξη σχετική με τους χάρτες, που διαρκώς βγάζει από το καπέλο του ταχυδακτυλουργού ο δαιμόνιος γείτων, και οι οποίοι δείχνουν όλο και πιο …«νευρικοί»!  

Στον όρο με «εισήγαγε» πριν λίγο καιρό ο καθηγητής Ευάγγελος Λιβιεράτος με το βιβλίο του «Γεωχωρικά Διακυβεύματα (1821 και μετά) — Μια απόκλιση», εκδόσεις Ζήτη, που εκδόθηκε πρόσφατα (η δική του συμβολή στη επετηρίδα των 200 χρόνων από την επανάσταση του ’21). Αυτός μιλά για «ανήσυχους» χάρτες (ακόμα πιο κοντά στο νευρολογικό σύνδρομο). Από τον πολύ φροντισμένο και σχετικά ευσύνοπτο τόμο των 156 σελίδων με τα ωραιότατα ελληνικά, την καθαρή σκέψη, και την κατασταλαγμένη γνώση ενός καθόλα επαΐοντος, ξεχωρίζω από το υποκεφάλαιο Τεχνολογία μεταξύ «λέγειν» και «νομοθετείν» και «πράττειν» και «εφαρμόζειν» και μεταφέρω εδώ:

Η εξ ανατολών προερχόμενη —λίγο πριν την επέτειο των 200 χρόνων από το 1821— επίμονη, κραυγαλέα και υπέρμετρης συχνότητας χρήση χαρτών και χαρτογραφημάτων στην άσκηση οργανωμένης εξωτερικής πολιτικής και απειλητικής γεωπολιτικής πίεσης στη γεωγραφική γειτονιά μας είναι ένα μάλλον στοιχειώδες παράδειγμα του ιδιαίτερου σημαντικού ρόλου τους. Όταν μάλιστα η χρήση του εντάσσεται στον εφαρμοστικό μηχανισμό της μεθόδου τη οπτικής ρητορικής (visual rhetoric) τότε ο ρόλος τους φαίνεται και αποτελεσματικός· διαδίδει και εμπεδώνει γεωπολιτικούς σχεδιασμούς και επεκτατικές φιλοδοξίες σε αναμονή. Η μέθοδος της οπτικής ρητορικής στοχεύει ανάμεσα σε άλλα στη μάγευση της γεωπολιτικής, εργαλειοποιώντας χάρτες και χαρτογραφήματα για την προβολή ισχύος και για λόγους μαζικής επιρροής. Γίνεται και επικίνδυνη ως εκφοβισμός, όταν ο κύριος αποδέκτης της μεθόδου και των εφαρμογών της είναι αδύναμος στην πρόσληψη των θεμάτων του γεωχωρικού διακυβεύματος και γεωγραφικά ανεκπαίδευτος· με ανεπαρκή εξοικείωση έλλειψη χρηστικής εμπειρίας και προσλαμβανουσών από τη γεωχωρική γλώσσα τους χάρτες και τα χαρτογραφήματα, εν γένει. Μερικά ερωτήματα που προκύπτουν  αυθόρμητα είναι: Κατά πόσο εξοικειωμένοι με τους χάρτες είναι οι Έλληνες και το ελληνικό κράτος — εκτός του στρατιωτικού τομέα; Δηλαδή με την απεικόνιση του γεωγραφικού χώρου σε διάφορες σμικρύνσεις; Τι συνέβη στη χώρα στον τομέα των γεωχωρικών διακυβευμάτων τα 200 χρόνια από το 1821; Απετέλεσαν οι μηχανισμοί τεκμηρίωσης και τακτοποίησής του προτεραιότητα των Ελλήνων για τη συγκρότηση του κράτους τους, όπως προήλθε από την Επανάσταση του 1821; Τι έγινε με τις εθνικές γαίες, τα σύνορα της επικράτειας και τα «όρια» του έθνους, τυπικά παραδείγματα γεωχωρικών διακυβευμάτων, πραγματικού και οραματικού περιεχομένου;

Τα ερωτήματα βρίσκουν απαντήσεις στο πολύ καλογραμμένο, αξιόλογο και καθ' όλα πολύτιμο αυτό βιβλίο. Το τι έγινε με το «Εθνικό Κτηματολόγιο» εν Ελλάδι (και πότε αυτό «ξύπνησε»…) είναι μια μονάχα παράμετρος της εθνικής μας ανεμελιάς (=αμέλειας).

 

Υστερόγραφον ...ασεβές. Πάντως, θυμούμαι , κατά την περίοδο της δικτατορίας των «εθνικοφρόνων» αξιωματικών (τρομάρα τους!), ένα μικρό Τσέσνα της γεωγραφικής υπηρεσίας του στρατού που αντί να κάνει «τη δουλειά του», έριχνε πακέτα προκηρύξεις με φωτογραφίες πάνω τους φρικιαστικές από εγκλήματα «των κομμουνιστοσυμμοριτών»…  Ελλείψει τυπικού χαρτιού υγείας (λέμε για φτώχεια τώρα!)  ο …τυπωμένος χάρτης, που άσπλαχνα πετούσε από τον ουρανό το αεροπλάνο, πήγαινε κατευθείαν στο ειδικό καρφί της υπαίθριας «τουαλέτας» (ας την πούμε έτσι) του σπιτιού, για την πιο εξειδικευμένη της εκεί χρήση…