Οι ευεργετικές συνέπειες της άγνοιας...

 

 

 

 Ψηφιακή επεξεργασία πορτρέτου του Ίωνα Δραγούμη

  που ζωγράφισε  και μου χάρισε ο αγαπητότατος φίλος 

 ομ. καθηγητής της Ιατρικής Σχολής και συγγραφέας 

Δημ. Καραμήτσος

Στην ωραιότατη εκπομπή Μουσικό κουτί της 16.6.21 στην ΕΡΤ1, ο οικοδεσπότης Νίκος Πορτοκάλογλου ρωτά τον Γρηγόρη Κλιούμη που μαζί με το μουσικό του σχήμα «Υπόγεια ρεύματα» είναι καλεσμένοι του [ΚΛΙΚ στο 35:38 του βίντεο]:

«Κι ήθελα να πάμε σ’ ένα τραγούδι που ’χετε μελοποιήσει σε στίχους του Κωστή Παλαμά…

«Ναι…! Ναι…! από τον τελευταίο μας δίσκο “Ο Γκρεμιστής”».

«Αυτό απ’ ότι ξέρω ο Παλαμάς το είχε αφιερώσει στον Ίωνα Δραγούμη».

«Ναι… Δεν το ήξερα,… ήξερα ότι είναι γραμμένο το 1907…»

«Είναι γραμμένο πριν έναν αιώνα και κάτι…»

«Ναι, ναι, ναι…»

«…εσύ… εσείς που θάλεγες ότι το αφιερώνετε σήμερα;

«Εμείς το αφιερώνουμε στους νέους ανθρώπους κάθε ηλικίας στην πραγματικότητα… Στους ανθρώπους που δεν συμβιβάζονται στα πράγματα που συμβαίνουν. Δηλαδή… έχουν όνειρα και θάθελαν να πραγματοποιηθούν. Ο κύριος λόγος που ασχοληθήκαμε με τον «Γκρεμιστή» γιατί δεν είναι ένα εύκολο ποίημα… είναι… αρκετά μεγάλο…»

«Είναι χείμαρρος!»

«…ήταν επειδή αρχίσαμε να παρατηρούμε, ότι ο Παλαμάς παραχρησιμοποιείται από ανθρώπους με πιο εθνικιστικές απόψεις… πιο… Είδαμε ένα βίντεο,  κάποια στιγμή, της Χρυσής Αυγής που είχε από κάτω τον Γκρεμιστή… Εεε, με εξόργισε και νομίζω πως αυτός είναι ο κύριος λόγος που το κάναμε… Πιστεύω ότι έγινε και ωραίο τραγούδι βέβαια. Στη συνέχεια μας δυσκόλεψε λόγω του μεγέθους του. Αλλά… Αυτός ήταν ο κύριος λόγος…»

 

Πράγματι, το 1907 ο Παλαμάς δημοσιεύει το ποίημα αυτό αφιερωμένο στο Δραγούμη. Είναι η εποχή που κι οι δυό τους ζυμώνονται με τις «ιδέες της σκληρότητας», τον Νιτσεϊσμό και τον εθνικισμό (αυτόν της εποχής… Μην ξεχνιόμαστε … αρχές του 20^ου αιώνα γαρ, όπερ έδει δείξαι). Κατά την ταπεινή μου γνώμη οι πρώτοι  στίχοι του ποιήματος είναι οι πιο δυνατοί και πολύ κοντά σε μια παρουσίαση της… «πνευματικής μορφής» του Δραγούμη αυτής της περιόδου. Αυτούς και παραθέτω:

 

Ο γκρεμιστής

         

                                                    Στον Ίωνα Δραγούμη

 

Ακούστε. Εγώ ειμαι ο γκρεμιστής, γιατ’ είμ’ εγώ κι ο χτίστης,

ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης.

Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και χέρι.

Στου μίσους τα μεσάνυχτα τρέμει ενός πόθου αστέρι.                               

 

Κι αν είμαι της νυχτιάς βλαστός, του χαλασμού πατέρας,

πάντα κοιτάζω προς το φως το απόμακρο της μέρας.

Εγώ ο σεισμός ο αλύπητος, εγώ κι ο ανοιχτομάτης·

του μακρεμένου αγναντευτής, κι ο κλέφτης κι ο απελάτης·

και με το καριοφίλι μου και με το απελατίκι                                                 

την πολιτεία την κάνω ερμιά, γη χέρσα το χωράφι.

Κάλλιο φυτρώστε, αγριαγκαθιές, και κάλλιο ουρλιάστε, λύκοι,

κάλλιο φουσκώστε, πόταμοι, και κάλλιο ανοίχτε, τάφοι,

και, δυναμίτη, βρόντηξε και σιγοστάλαξε, αίμα,

παρά σε πύργους άρχοντας και σε ναούς το Ψέμα.                                        

Των πρωτογέννητων καιρών η πλάση με τ’ αγρίμια ξανάρχεται.

Καλώς να ’ρθεί. Γκρεμίζω την ασκήμια […]

 

Έστιν ουν δίκης οφθαλμός. Ασύνειδα, καθώς το βλέπεις αυτό το ποίημα στα χέρια του Κασιδιάρη (ας πούμε…), θέλεις να του φωνάξεις «Άστο κάτω αμέσως. Τώρα!» Και μεμιάς καταπιάνεσαι και το μελοποιείς με πάθος. Ύστερα βέβαια καταπίνεις βατράχια όταν στα ξαφνικά μαθαίνεις on camera πως το ποίημα αφορά τον Ίωνα Δραγούμη που «όλοι ξέρουν τι καπνό φούμαριζε» (αμ δε!). Το πράγμα όμως πια δεν ξεγίνεται, τραγούδι και δίσκος έχουν πάρει το όνομα του «Γκρεμιστή»  άρα πρέπει να ψάξεις τώρα νάβρεις γιατί του άξιζε ένα τέτοιο τραγούδι του «υπερεκτιμημένου», του «πρωτοφασίστα», του «πατέρα του εθνικισμού στην Ελλάδα» (Θε μου σχώρα με…).

 

ΥΓ. Κυκλοφορεί στις 24 Ιουνίου…