«Ο Πέτρος μας» του Mount Airy…

                                             

 

 

                                               

                                                 Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα:
                                                 Τα τζιτζίκια και τις ανεμώνες που γνώρισα στην αττική γη
                                                 του Περικλή Γιαννόπουλου και του Ίωνα Δραγούμη.
                                                             (από συνέντευξη του Πέτρου Χαρτοκόλλη στην Καθημερινή)

Στην «Καθημερινή» της Κυριακής 30 Σεπτεμβρίου διαβάζω στα «αγγελτήρια»:

 

Απεβίωσε στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ 

στις 24 Σεπτεμβρίου

 ο ΠΕΤΡΟΣ ΧΑΡΤΟΚΟΛΛΗΣ 
  Ψυχίατρος - Ψυχαναλυτής

   Αιτία θανάτου: επιπλοκές της ασθένειας Πάρκινσον. 

                                             Η σύζυγος, τα τέκνα, τα εγγόνια.

Με αυτόν το σεμνό και διακριτικό τρόπο η οικογένειά του αναγγέλλει στην Ελλάδα, από το Mount Airy της Βόρειας Καρολίνας,  το θάνατο του Πέτρου Χαρτοκόλλη που τον βρήκε «πλήρη ημερών» (στα ενενήντα του).

Ο Πέτρος Χαρτοκόλλης καταγόταν από τη Μάνη. Υπήρξε ένας κοσμοπολίτης Έλληνας. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στις ΗΠΑ όπου σπούδασε Ψυχολογία ενώ  ολοκλήρωσε τις ιατρικές του σπουδές στη Λωζάννη της Ελβετίας. Τους διδακτορικούς του τίτλους απέκτησε στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ όπου και  ειδικεύτηκε στην Ψυχιατρική και την Ψυχανάλυση. Θήτευσε ως διευθυντής  της Ψυχιατρικής κλινικής  του C.F. Menninger Memorial Hospital στην Τοπέκα της Πενσυλβάνια. Το 1980 επανήλθε στην Ελλάδα και εκλέχθηκε καθηγητής της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο των Πατρών. Ήταν από τους εισηγητές- πρωτοπόρους  της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο από αυτούς που πρώτοι  περιέγραψαν την Μεθόρια ή μεταιχμιακή  (borderline) διαταραχή της προσωπικότητας.

 

Τον Πέτρο Χαρτοκόλλη τον γνώρισα σαν φοιτητής  μέσα από το βιβλίο του «Εισαγωγή στην Ψυχιατρική».  Ένα επίτομο και λιτό έργο, ικανό να συγκινήσει και να διεγείρει το ενδιαφέρον για την ψυχιατρική και ψυχανάλυση. Καμιά δεν διέκρινα  σχέση ανάμεσα σ’ αυτό και τα ερεβώδη, χαοτικά -συχνά πομφολυγώδη- ανάλογα πανεπιστημιακά συγγράμματα που είχα γνωρίσει μέχρι τότε. Τον αγάπησα στην πορεία για το πολυσχιδές και ενδιαφέρον συγγραφικό του έργο:  (2008) Ο αυτόχειρας του Σκαραμαγκά, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, (2006) Χρόνος και αχρονικότητα, Εκδόσεις Καστανιώτη,  (2005) Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων,  Βιβλιοπωλείον της Εστίας,  (2003), Ιδανικοί αυτόχειρες, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, (2003), Όταν θα τελείωνε ο πόλεμος, Ίνδικτος,  (2001) Άγιον Όρος, Κέδρος, (1999) Λογοτεχνία και ψυχανάλυση, Θεμέλιο, (1998), Και η σελήνη εγένετο ως αίμα, Κέδρος,  (1994,) Οιδιπόδειο '46-'47, Βιβλιοπωλείον της Εστίας.  Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: (2013), Ψυχανάλυση και ιδεολογίες, Καπόν,  (2008) Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία της σχιζοφρένειας, Εκδόσεις Καστανιώτη, (2007), Άουσβιτς, το γεγονός και η μνήμη του, Εκδόσεις Καστανιώτη, (2007), Ψυχαναλυτική σκέψη, Κέδρος, (2006), Π. Σ. Δέλτα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, (2005), Η ερμηνεία στην ψυχιατρική και την ψυχοθεραπεία, Ύψιλον.

Θυμάμαι με συγκίνηση τους «Ιδανικούς αυτόχειρές» του (βιβλίο επικεντρωμένο στους Έλληνες Λογοτέχνες που αυτοκτόνησαν) και στέκομαι  στον «αγνωστικισμό» (;) της τελευταίας φράσης του βιβλίου του για το  Άγιο Όρος:

«Ξαναγύρισα στο Άγιο  Όρος αρκετές φορές από τότε, παρέα με αγαπητά μου πρόσωπα, άντρες πάντοτε βέβαια ή και μόνος. Τι με φέρνει ξανά και ξανά πίσω είναι δύσκολο να εξηγήσω. Δεν είναι ένα μόνο πράγμα, ένας συγκεκριμένος σκοπός ή επιθυμία, νοσταλγία ή αμόλευτη φύση, αρχαίοι μύθοι και ιστορίες με θαυματουργά λείψανα αγίων, οι ένρινες μα καμιά φορά απίστευτα μελωδικές ψαλμωδίες των μοναχών, τα βελούδινα μάτια της Παναγίας που σε κάθε μοναστήρι του Όρους που πηγαίνω με κοιτάζουν αινιγματικά, καθώς ψάχνω για μια απάντηση που όλοι του εκεί πάνω φαίνονται  να την έχουν βρει, αλλά που εμένα μου διαφεύγει…». 

Ο Πέτρος Χαρτοκόλλης είχε δώσει μια ενδιαφέρουσα μικρή συνέντευξη στο «Κ» της Καθημερινής το 2009 (Πατριδογνωσία). Μπορείτε να τη δείτε  εδώ:

Ο θάνατος βέβαια του ανθρώπου αυτού διόλου δεν απασχόλησε τα ελληνικά media. Σχεδόν φυσικό επακόλουθο και αναμενόμενο! Μέχρι αυτή τη στιγμή που αποφάσισα να γράψω τις λιγοστές αυτές αράδες κανείς μάλλον δεν θεώρησε άξιο να αφιερώσει  έστω και μια λέξη για τον σημαντικό αυτόν επιστήμονα που «έφυγε». Οι προτεραιότητες των ημερών  επικεντρώνονται στους αγριωπούς τύπους  του Κοινοβουλίου που μπαινοβγαίνουν σιδηροδέσμιοι στη σχολή Ευελπίδων, ενώ το ελληνικό Πανεπιστήμιο, και δη ο Ψυχιατρικός τομέας της Ιατρικής Σχολής των Πατρών, ασχολείται προφανέστατα με την «κινητικότητα των υπαλλήλων»…

Ωστόσο, τον θυμήθηκαν στην κλινική του στην Αμερική. (Τι κι αν έφυγε από κει το 1980;) ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Πέτρος Χαρτοκόλλης (1924-2013)