«Έλληνες που δεν φέρουν την ελληνικότητά τους σαν βάρος ή ατυχία»

ή όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου «θυμήθηκε» τον Ίωνα Δραγούμη.

Ύστερα από την "Αποστασία" του '65, η οποία προκάλεσε και την πτώση της  Κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου,  ο Ανδρέας Παπανδρέου αρθρογραφεί συστηματικά σε έντυπα, και την επόμενη χρονιά συμπεριλαμβάνει την αθρογραφία του αυτήν στο βιβλίο του που εκδίδεται από τις εκδόσεις "Φέξης" με τον τίτλο "Δημοκρατία και Εθνική Αναγέννηση".  Στο κεφάλαιο  Οι θέσεις σε βασικά Εθνικά θέματα περιλαμβάνεται και άρθρο το οποίο, υπό τον τίτλο "Εξωτερική Πολιτική και Εθνική Αναγγέννηση", είχε πρωτοδημοσιευτεί στο "Βήμα". Ήταν μια εποχή όπου, παρά την μακρόχρονη, θλιβερή και μονομερή τους εκμετάλλευση, οι όροι Πατρίδα, Πατριώτης, Εθνικόν φαίνεται πως ακόμα "λειτουργούσαν" χωρίς να αποτελούν ταμπού ή μουσειακό, εθιμοτυπικό  και επετειακό κιτς και να προκαλούν αλλεργία. [Η πατριοδοκαπηλική στρατιωτική Χούντα, που ακολούθησε ένα χρόνο μετά, αποτέλεσε ισχυρό καταλύτη "απώσεως"  καταλήγοντας σ' αυτό που με τραυματικό τρόπο βιώνουμε σήμερα]. 
 Στο κείμενο  αυτό του Α.Π. [απόσπασμα] γίνεται "εύφημη" αναφορά και στον Ίωνα Δραγούμη και στην ιδιωματική όσο και οραματική του αντίληψη για τα  "εθνικά θέματα"" (το ιδανικό της ποσοτικής αυξήσως μετατίθεται σε ιδανικό ποιοτικής αυξήσεως).

Από το βιβλίο του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου "Δημοκρατία και Εθνική Αναγέννηση"/εκδόσεις "Φέξης", Αθήνα-1966.

Πώς θέλουμε την Ελλάδα

             Η νοοτροπία της Δεξιάς οδηγεί σε μια Ελλάδα με μειωμένο πληθυσμό, που σε τριάντα χρόνια θα κατοικήται από γεροντάκια με την πετσέτα στο χέρι για να υπηρετούν τις στρατιές των κουρασμένων περιηγητών, που θα αποτελούν τον βασικό μας οικονομικό πόρο. Θα είμαστε ένα γραφικό Μόντε Κάρλο, όπου το μόνο απομεινάρι ελληνικού χρώματος θα είναι οι τσολιάδες της φρουράς.

             Αλλά οι Έλληνες δεν είναι ανδράποδα. Μια τέτοια ντροπή, ανάξια της ιστορίας μας, θα την πολεμήσουμε με κάθε μέσο. Ο προορισμός της Ελλάδος είναι ευγενέστερος, μεγαλύτερος, πιο περήφανος.

         Οι προοδευτικές προσπάθειες έχουν πάντα ένα μεγάλο ιδανικό: την κατάκτηση των «νέων συνόρων» του Κέννεντυ. Οι σκοτεινές δυνάμεις με το πλήγμα της 15^ης Ιουλίου προσέφεραν μια υπηρεσία. Μας έπεισαν πως μόνο ένα ιδανικό μπορούμε να έχουμε σήμερα σαν Έλληνες: τη Δημοκρατική Εθνική Αναγέννηση. Το κτίσιμο μια Νέας Ελλάδος, τέτοιας που να μην μπορή κανείς πια να την προσβάλη. Η Ιδέα της Εθνικής Αναγεννήσεως πρέπει να γίνη η σημερινή μας Μεγάλη Ιδέα. Πρέπει να γίνη επίσης η διαχωριστική γραμμή της πολιτικής μας ζωής. Το κάθε τι να προσδιορίζεται σε σχέση μ’ αυτήν: Ένα αίτημα θα είναι δίκαιο αν την προωθή και απαράδεκτο αν της είναι αντίθετο. Ένα κόμμα θα είναι εθνικό αν την υποστηρίζη, αντεθνικό αν την πολεμά. Έτσι θα επαναπατρίσουμε την ορολογία μας, θα παύση η κοροϊδία  του σφετερισμού του όρου «εθνικόφρων» από τους εθνοκαπήλους.

      

    Ένας που εκφράζει καλά το Ιδανικό της Εθνικής Αναγεννήσεως είναι ο Ίων Δραγούμης, που έγραφε το 1905: «Είναι  σκληρή η ιδέα πως χάνεται η Πόλη, αλλά δεν με ταράζουν βυζαντινά όνειρα  τόσο όσο η γνώση πως, είτε έχουμε είτε δεν έχουμε την Πόλη, είμαστε μέτριοι, ψόφιοι, κακομοιριασμένοι, κοιμισμένοι, και μέτριοι, μέτριοι. Οι λέξεις: “Να πάρουμε την Πόλη” είναι σύμβολο που δεν σημαίνει “Να ξαναφτιάξουμε την  βυζαντινή αυτοκρατορία”, αλλά “Nα είμαστε δυνατοί”».

             Έτσι το ιδανικό της ποσοτικής αυξήσως μετατίθεται σε ιδανικό ποιοτικής αυξήσεως. Να είμαστε δυνατοί. Πρέπει να κινητοποιηθούν οι Έλληνες που δεν φέρουν την ελληνικότητά τους σαν βάρος ή ατυχία, που θα θέσουν στόχους μεγάλους και τολμηρούς».

           [...] Γιατί να προβλέψουμε την Ελλάδα [του] 1985; Γιατί ρόλος της Εθνικής Αναγεννήσεως είναι να κτίση το μέλλον. Το 1985 είναι ένας ορίζοντας όχι πολύ μακρυνός για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού μας. Επιστημονικώς μπορούμε να προσδιορίσουμε τους παράγοντες που καθορίζουν την μελλοντική εξέλιξη της χώρας, και πολιτικώς μπορούμε να επηρεάσουμε προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Έτσι μονο θα ξεπεράσουμε την καθυστέρησή μας απέναντι στις προηγμένες χώρες και θα μορφώσουμε τη νεότητα για να αναλάβη τα καθήκοντα που ακόμα είναι πέρα από τον ορίζοντα. Με έναν εθνικισμό προοδευτικό, όχι με την αντιδραστική πατριδοκαπηλεία της σημερινής δήθεν  «εθνικής» Δεξιάς.