"Με εξώφυλλα από μαύρο μαροκινό δέρμα..."

Μια έκθεση χαρτών στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών 
AΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ (1685-1687), Στους χάρτες του Λουδοβίκου IΔ'

Στις 15 Ιανουαρίου 2016, κατά την πρώτη επίσκεψή μας στην Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη της ΒΚΠ του ΑΠΘ, εντοπίστηκαν τυχαία, στα επάνω ράφια, οι μεγάλου μεγέθους χειρόγραφοι γαλλικοί χάρτες του Αρχιπελάγους, δεμένοι με επιμέλεια σε τόμο και προσεκτικά φυλαγμένοι σε αντιόξινη θήκη. Την πρώτη μας έκπληξη από τον χειρόγραφο τίτλο στο εξώφυλλο RECUEIL DES CARTES DE PARTIE DES ILES DE L' ARCHIPEL GREC par le Sieur RASEAU [ΣΥΛΛΟΓΗ ΧΑΡΤΩΝ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ υπό του Κυρίου RASEAU] και από το λαμπρό χωρίς χρονολόγηση περιεχόμενο ακολούθησε αμέσως η αξιολόγηση του περιεχομένου του Recueil Raseau, ως σημαντικού ευρήματος [...]. 

Αυτά αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα της έκδοσης* που συνοδεύει την έκθεση των 39 χαρτών των μηχανικών του γάλλου "βασιλιά Ήλιου", Λουδοβίκου IV, Raseau [υλικό της Κεντρικής Βιβλιοθήκης ΑΠΘ/Τρικογλείου Βιβλιοθήκης] &  Pétré [της Service historique de la Défense - Vincennes ] η ψυχή αυτής της παρουσίασης, ο ομότιμος καθηγητής Ανωτέρας Γαιωδεσίας & Χαρτογραφίας ΑΠΘ κ. Ευάγγελος Λιβιεράτος.

Τα νησιά του Αρχιπελάγους παρελαύνουν σε αυτήν την απολύτως εικαστική αναπαράσταση-χαρτογράφηση του 17ου αιώνα με προοπτικές απόψεις από το καράβι και απεικονίσεις κρίσιμων δομών -διάδρομοι πρόσβασης, οχυρώσεις, λιμένες, έργα υδροδότησης, φάροι, οικισμοί- και με αποτύπωση των ακτογραμμών σε ολόκληρο το σύμπλεγμα με συστηματικές βυθομετρικές ή άλλες επιπεδογραφικές απεικονίσεις και πληροφορίες [Μήλος, Κίμωλος, Πολύαιγος, Σίφνος, Σίκινος, Φολέγανδρος, Ίος, Ηράκλεια, Σχοινούσα, Αντίπαρος, Δεσποτικό, Στρογγυλού, Πάρος, Κύθηρα, Ελαφόνησος, Νάξος, Κέα, Κύθνος, Σύρος, Γυάρος,  Τήνος, Μύκονος, Δήλος κλπ].

Τί μας αποκαλύφθηκε μεταξύ άλλων με την ευκαιρία της παρουσίασης αυτής της τόσο γοητευτικής "ανακάλυψης"; 

Πρώτα, το ότι στην Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ φιλοξενούνται 1.3 εκατομμύρια τόμοι βιβλίων!

Δεύτερον, ότι η Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ [δίκαια χαρακτηρίζεται ως "κιβωτός του ελληνισμού"], μοναδικό έργο [έργο ζωής] του ευπατρίδη καπνεμπόρου και συλλέκτη από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου Γιάγκου Τρικογλίδη, δωρημένη το 1963 σε 116 κιβώτια συνολικού βάρους 10 τόννων, "μεταφράζεται" πλέον σήμερα σε 14.012 τόμους βιβλίων και 3.500 περίπου αντικείμενα και έργα τέχνης [λιθογραφίες, πίνακες, χάρτες, φωτογραφίες,  λάβαρα, σημαίες, πορσελάνες, προσωπικά αντικείμενα κλπ]. Μέσα σ' αυτόν τον πολιτισμικό πλούτο ανακαλύφθηκε κι "ο θησαυρός" ...ξεχασμένος σε κάποιο ψηλό ράφι και δεμένος σε μαύρο μαροκινό δέρμα , μέσα στη αντιόξινη θήκη του!

Το ευγενές πάθος του συλλέκτη και οι οξυδερκείς, απολύτως ειδικοί -όσο και ευαίσθητοι-  εκτιμητές της αξίας  του υλικού που αυτός συγκέντρωσε, σε μια απολύτως ευτυχή συνεκδήλωση.

Λεπτομέρεια σε χάρτη της έκθεσης: Ο Άνεμος στο διακοσμητικό δείχνει ...υπήνεμον λιμένα.

*AΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ (1685-1687) , Στους χάρτες του Λουδοβίκου IΔ'
Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη - Βιβλιοθήκη & Κέντρο πληροφόρησης-Α.Π.Θ.
σελ. 132 Εκδόσεις ΖΗΤΗ, 2018, ISBN 978-960-243-708-7