Αμνήστευσε η «Συνθήκη της Λωζάννης» τους δολοφόνους του Ίωνος Δραγούμη;

 

Σαν αύριο, στις 31 Ιουλίου/13 Αυγούστου* 1920, δολοφονήθηκε στην Αθήνα ο Ίων Δραγούμης.  

Ας μην  πάρουμε  τοις μετρητοίς  όλα όσα ακολούθησαν. Η «απονομή δικαιοσύνης» ήταν για το θεαθήναι (κανονική κωμωδία...)  και για την ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος των αφελών. Αφού καθυστέρησε όσο γινόταν περισσότερο η ανακριτική διαδικασία —και πρωτοδίκως απαλλάχθηκαν οι Μπενάκης, Γύπαρης κλπ.— το βάρος των ποινών έπεσε «στα όργανα», τους απλούς μισθοφόρους του Τάγματος  Ασφαλείας («Γυπαραίοι»), που δολοφόνησε  τον Δραγούμη (το: «εκτέλεσε» πρέπει να πάψουμε να το χρησιμοποιούμε στην περίπτωσή του καθώς αφορά θανατωθέντες ύστερα από νόμιμη δίκη….)

Η απόφαση λοιπόν του δικαστηρίου ήταν η παρακάτω:

 

(Εκ προμελέτης φόνο με μετρίαν σύγχυσιν, λόγω της ειδήσεως της αποπείρας κατά του Βενιζέλου, είχαν λοιπόν, κατά το δικαστήριον,  διαπράξει οι Ταγματασφαλίτες που διατάχθηκαν από ανωτέρους των  ̶ ή κάποιον άλλον ... ̶  να σηκώσουν τα όπλα, να σημαδέψουν, να σκοτώσουν τον Δραγούμη, να συλλήσουν τον νεκρό του και να τον αφήσουν έπειτα, φεύγοντας, να κείτεται  μέσα στο δρόμο...)

Με κατάπληξη είδα ότι στο Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου απόκειται το Φύλλο Μητρώου του Στρατιώτη Γεωργίου Καλλιτσάκη του Μιχαήλ με τις στρατολογικές του μεταβολές (εκδόθηκε το 1929). Εκεί διαβάζουμε:

1919  Κατετάγη στη Μεραρχία Κρήτης

1920  Προφυλακίστηκε για το φόνο του Ι. Δραγούμη

[πουθενά το ότι καταδικάστηκε/ή το είδος της καταδίκης]

1923 Πήρε αμνηστία και αποφυλακίστηκε βάσει δήλωσης επισυνημμένης της Συνθήκης της Λωζάννης

1925  Κατετάγη ως έμμισθος εθελοντής στο Τάγμα Δημοκρατικής φρουράς

1925  Απελύθη από το Τάγμα της Δημοκρατικής Φρουράς.

 

Έχοντας μεγάλη περιέργεια και οπλισμένος με πολλήν υπομονή, ανέτρεξα στη «Συνθήκη της Λωζάννης», στο κεφ. VIII. Δήλωσις περί Αμνηστείας και πρωτόκολλον - Υπογραφέντα τη 24 Ιουλίου 1923, όπου με έκπληξη διάβασα:

3.

Πλήρης καὶ τελεία ἀμνηστεία θέλει ἀμοιβαίως χορηγηθεῖ ὑπό τῆς Τουρκικῆς καὶ τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως διὰ πᾶν διαπραχθέν κατά τήν αὐτήν χρονικήν περίοδον κακοὺργημα ἤ πλημμέλημα προφανῶς συναφές πρός πολιτικά γεγονότα λαβόντα χὼραν διαρκούσης τῆς περιόδου ταύτης.

 

Τότε ανέκραξα, στεντορεία τη φωνή και αυθόρμήτως λίαν, τόσο που μ’ άκουσε η γειτονιά: 

«Εχ, βρε Ελευθέριε Βενιζέλε, ήσουν μια γάτα εσυυυυύ!!» (διότι αυτός και ο Κακλαμάνος συνυπογράφουν υποκάτω και τα λοιπά «περί αμνηστείας δώθε-κείθε» άρθρα). 

Αλλά, θα μου αντιγυρίσει κανείς «Ναι, όμως, με την ίδια διάταξη, δεν αμνηστεύει και τους δυο ηλίθιους που αποπειράθηκαν να δολοφονησουν και τον ίδιο στο Σταθμό της Λυών;». Μα γι' αυτό λέω πως «ήταν γάτα» ο άνθρωπος. Και μεγαλόψυχος θα συμπλήρωνα ευθαρσώς. Και υπεράνω κάθε ανθρωπίνης ποταπότητος ή ατιμίας...

Ενδιαφέρον επίσης είναι ότι, πάλι στο Αρχείο Ελ. Βενιζέλου, φιλοξενείται ένα ακόμα  έγγραφο που αφορά τον (αμνηστευθέντα) ισοβίτη Καλλιτσάκη. Πρόκειται για έγγραφο που έχει εκδοθεί από το 117 Στρατολογικό Γραφείο Χανίων και αφορά την βεβαίωση ότι ο Γεώργιος Μ. Καλλιτσάκης (της κλάσεως 1920) εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις (δηλώνονται οι μεταβολές στη Στρατιωτική του θητεία και ότι δεν έχει καμμιά στρατιωτική υποχρέωση ή χρημάτων οφειλή) για την ανάληψη δημόσιας ή ιδιωτικής θέσης.

Το πιστοποιητικό εκδίδεται το 1959, όταν ο Καλλιτσάκης είναι περίπου… 60 ετών (!!), και επιχειρεί προφανώς κάπου να διορισθεί ή να «τακτοποιηθεί» ο άνθρωπος λίγο προτού «παραδώσει το πνεύμα» του στον Κύριο…

Κάτι ανάλογο είναι προφανές ότι θα συνέβη και με όλους τους άλλους που είχαν εμπλακεί στην τελική πράξη εκείνου του δράματος...

 

 *Σύμφωνα με το ισχύον Γρηγοριανό ημερολόγιο που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα πολύ καθυστερημένα, το 1924.