"γκράφιτι"με τα ...ΕΣΠΑ

Όταν το πρωταντίκρισα απέναντι από τα "Λαδάδικα", πάνω στον άχαρο τοίχο μιας πολυκατοικίας -πάνε σχεδόν δυό χρόνια από τότε- είπα: 

"Επιτέλους το χρώμα να κυριεύσει το γκρίζο". 

Κι ονειρεύτηκα την street art κάποιου καινούργιου Banksy που θα ξεφύτρωνε στην πόλη...

Έμελλε χθες να προσέξω καλύτερα -πλέον και εκ του σύνεγγυς- την βάση της ζωγραφικής πανδαισίας.

Τα ΕΣΠΑ ίσως ήταν το κύριο κίνητρο...

ΔΥΣΤΥΧΩΣ!

Νεκρόδειπνο

Τότε τον είδα:

Είχε αλλάξει το χρώμα του.

Είχε πάρει το χρώμα του κεριού.

Συμφιλιώσου του είπα με το χρώμα 

του κεριού

γιατί φεύγεις απ' το ρόδο κι απ' το μάλαμα.

Δεν μπορείς να φύγεις παίρνοντας

το ρόδο και το μάλαμα.

Δεν μπορώ να σηκώσω το ρόδο και το μάλαμα μου είπε.

Δεν μπορώ να σηκώσω ούτ' ένα κερί.

Μονάχα το χρώμα του μπορώ να σηκώσω.

Δεν μπορώ να πάρω μαζί μου το μυστικό

του τριαντάφυλλου και του χρυσαφιού.

Κλείνω το στόμα μου και παίρνω μαζί μου

το μυστικό που έχει το χρώμα απ' το κερί.

Μετά τον έχασα.

Η ψυχή είναι μία.

Ολονών και πάντα

στη θέση του τίποτα.

Εμάς αυτή είναι η θέση μας-

Της ψυχής.

                                                  

  Νίκος Παναγιωτόπουλος, "Σύσσημον"

Ο Nίκος Χουρμουζιάδης ζήτησε μετά το θάνατό του η σορός του να αποτεφρωθεί. Η στάχτη του να σκορπιστεί στον αγαπημένο του Άγιο Λαυρέντιο στο Πήλιο στην ρίζα κάποιου δέντρου που ειχε απο καιρό υποδείξει στους οικείους του...

Ζήτησε ακόμα "στα εννιάμερά του" να γίνει μια σύναξη των δικών του ανθρώπων: του θεάτρου, πανεπιστημιακών, συγγενών και φίλων σ' ένα ταβερνάκι όπου σύχναζε με τους ηθοποιούς του παλιότερα, μετα τις πρόβες ή τις παραστάσεις  στο θρυλικό θέατρο "Αμαλία"...

Είχε μάλιστα ετοιμάσει από καιρό ακόμα και τη λίστα με τα τραγούδια που θα ακουστούν τη βραδυά αυτή  ("Το τρένο φεύγει στις οχτώ","Πριν το χάραμα μονάχος", "Το πέλαγο είναι βαθύ", "Ο έρωτας γεννήθηκε για δύο", "Δραπετσώνα,, "Σ' αγαπώ γιατί είσ' ωραία", "Στρώσε το στρώμα σου για δυό", "Δρόμοι παλιοί", "Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε")...

Όπερ και εγένετο  σήμερα! Το πατάρι του μαγαζιού στέναξε απο κόσμο. Ο εμβληματικός σκηνοθέτης κ.Νικηφόρος Παπανδρέου, της Πειραματικής σκηνής της Τέχνης, επι ποδός σε ρόλο οργανωτή. Όλοι ήταν εκεί.

 

 Στην είσοδο  η αφίσα μιας θρυλικής παράστασης έδινε ήδη το στίγμα της βραδιάς...   

Στην έναρξη, ο καθηγητής κ. Δημ. Λυπουρλής σε μια πολύ συγκινητική μικρή ομιλία. 

Ο Κώστας Βόμβολος (ακκορντεόν) και η Ρούλα  Μανισάνου (τραγούδι), παρέσυραν τον κόσμο στο τραγούδι κατά πως -σωστά!- τα υπολόγιζε ο Νίκος...

Η μνήμη, η αγάπη, η φιλία, το πνευματικό έργο, η σφραγίδα της ζωής σήμερα είχαν φορέσει τα καλά τους. Καθόλου πένθιμα πράγματα όσα έλαβαν χώρα...

Κι ο Νίκος επέβλεπε σαν αγχωμένος παντεπόπτης! 

                                                                   
ΥΓ. Πόσο λυπηρή η στάση της ελληνικης πολιτείας και πόσο κούφιες οι -επίμονες και μαχητικές στο παρελθόν- διακυρήξεις του Δημάρχου μας για το κρεματόριο που σύντομα τάχα θα ετοιμάζονταν "σε ελληνικό έδαφος". Ακόμα και για την καύση τους οι νεκροί μας συνεχίζουν να ταξιδεύουν στη γείτονα Βουλγαρία με ...αρκετά ακριβό εισιτήριο!

Τα παιδία παίζει...

"Η οδός Ερμού στο συγκεκριμένο σημείο θύμιζε αποκλεισμένη περιοχή, με κάγκελα σε απόσταση δεκάδων μέτρων, με πολλούς αστυνομικούς αλλά και άτομα με πολιτικά τα οποία απομάκρυναν τον κόσμο."

 Υπάρχει  ένα τρελούτσικο παιδί αυτές τις μέρες στην πόλη μας. Κι έχει βαλθεί με τις σκανταλιές του να αναστατώσει τον κόσμο. Στο παιχνίδι του συμμετέχει σύσσωμη η κεφαλή της εκκλησίας της πόλης μας, το Δημοτικό συμβούλιό της και οι ημέτερες αστυνομικές δυνάμεις.
 

Αλήθεια, μονάχα  σαν σκανταλιές ενός παιδιού και σαν φάρσες χοντροκομμένες, καψόνια πραγματικά κατά της κοινωνίας και των πολιτών μπορώ να χαρακτηρίσω τα καμώματα του Πατριάρχη ο οποίος αυτές τις μέρες τιμά την νύμφη του Θερμαϊκού με την αγλαή παρουσία του.
Όπου πάω κι όπου σταθώ βλέπω αεικίνητους επωχούμενους σε δίτροχα και τετράτροχα ή πεζούς αστυνομικούς να οργώνουν την πόλη. Προειδοποιητικές σημάνσεις για απαγόρευση παρκαρίσματος σε όλα τα κεντρικά σημεία της πόλης (με την απειλή του γερανού). Μέτρα υψίστης ασφαλείας...

 Το πρωΐ λοιπόν στις εννιά, βρίσκεσαι  ο καλός σου στο γνωστό δρομολόγιο για τη δουλειά και ξάφνου: Ουρά και κόλημα. Πήχτρα: «Τιιιιι τρέχει; Εγίνε κατολίσθηση κι επέσε κάνας βράχος;" Όχι! Απλώς ο Πατριάρχης πραγματοποιεί « Ἐπίσκεψιν εἰς τὴν Ἀνωτάτην Ἐκκλησιαστικὴν Ἀκαδημίαν Θεσσαλονίκης καὶ εἰς τὸ Ἐκπαιδευτικὸν καὶ Πολιτιστικὸν Ἵδρυμα τῆς ΙΜΘ «ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς»!

 
 Το απόγευμα τολμάς ο τάλας να ξαναγυρνάς στο κέντρο της συμβασιλεύουσας πόλεως και πάλι για τη δουλειά. Και σαν τί  λέτε τού 'ρθε τώρα η όρεξη του Πατριάρχη μας και μαζί και των παχουλών παπάδων καθώς και των καλογέρων να κάμουν στις 6.30 μμ;

Με "ανοιχτή την αγορά" –τα μαγαζιά που  έχουν απομείνει ανοιχτά σ’ αυτήν εννοώ- να πάει στην οδό Ερμού, την οποία η αστυνομία φρόντισε να απαλλάξει πρωτύτερα από τον κόσμο της, να κόψει την κυκλοφορία, να αποκλείσει τα πεζοδρομιά της και να την περιφράξει με σιδεριές ολόγυρα λες και κάποιο τσίρκο θα λάβαινε χώρα εκεί- και να πάει και να χωθεί ο ευλογημένος στης  Αγίας Θεοδώρας το Μοναστήρι να χοροστατήσει. Το εκκλησάκι  χθαμαλό, ταπεινό, στενάχωρο. Μετά βίας χωρά 50 ανθρώπους. Πρόκειται περί Ἐπίσκέψεως εἰς τὴν ἀνδρῷαν ἱερὰν Μονὴν ἁγίας Θεοδώρας τῆς ΙΜΘ. Δοξολογία εἰς τὸ Καθολικὸν τῆς ἱερᾶς Μονῆς. Ἐπίσημος παρουσίασις τοῦ ταφικοῦ μνημείου τῆς ἁγίας Θεοδώρας ἐντὸς τοῦ προαυλίου τῆς ἱερᾶς Μονῆς. Ἁγιασμὸς διὰ τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου τῆς ἱερᾶς Μονῆς καὶ τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Κέντρου «Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Παπαγεωργίου». Λόγοι Οἰκοδομῆς ὑπὸ τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς τὴν σύναξιν τῆς ἀδελφότητος τῆς ἱερᾶς Μονῆς. 

                                                                                              photo / karfitsa.gr
 
     Άτυχο πιο πολύ στάθηκε ένα κτίριο από τα υποδέλοιπα. Το κτίριο με αριθμό 36 όπου τυχαίνει νάχουμε στεγάσει τα ιατρεία μας καμιά εικοσαριά γιατροί και που γειτνιάζει το δύσμοιρο με το «μοναστήρι» της Αγίας Θεοδώρας. Αποκλείστηκε λοιπόν -μόνον αυτό- εντός του φρουρουμένου τετραγώνου κι έπρεπε πια να πας να εργαστείς μονάχα "με την άδεια της αστυνομίας". (Δεν λέω. Μας επετράπη χωρίς πολλά -πολλά...). Οι ασθενείς όμως -ακόμα και οι ανήμποροι- έπρεπε να περπατήσουν μεγαλούτσικες αποστάσεις και ν' ανέβουν συνοδεία αστυνομικών μέχρι την πόρτα του γιατρού με τον οποίον τύχαινε νάχουν ραντεβού.

    Πάνε λοιπόν βόλτα και τα "ιατρικά απόρρητα" και η αξιοπρέπεια των ανθρώπων και ο σεβασμός στο χρόνο των γιατρών αφου τα ραντεβου πραγματοποιούνταν κατά το δοκούν ...των αφίξεων!  Αρκεί όμως που εις το Μετόχιον ολοκληρώνονταν ο …"Λόγος οικοδομής».

                                                                                                                           photo / karfitsa.gr 

Αύριο θα είμαι περισσότερο προσεκτικός: Θα διαβάσω το πρόγραμμα μετακινήσεων, επισκέψεων, δοξολογιών, εγκαινίων του Παναγιωτάτου μετά μεγίστης επιμελείας και θα αποφύγω σαν το διάβολο το λιβάνι την συνάντησή μου μαζί του. 

Αρκετά  καντήλια κατέβασα σήμερα…

 

Το "γ λ υ κ ύ μ α λ ο ν"

 

 

Νίκος Χουρμουζιάδης (1930-2013)

 

Καθώς το γλυκόμηλο κοκκινίζει στου κλαδιού την άκρη,

στην ακρότατην άκρη, το ξέχασαν οι μηλοσυλλέκτες.

όχι δεν το ξέχασαν, αλλά δεν μπορούσαν να το φθάσουν.

(Οίον το γλυκύμαλον ερεύθεται άκρω επ' ύσδω.

άκρον επ' ακροτάτω, λελάθοντο δε μαλοδρόπηες.

ου μαν εκλελάθοντ΄αλλ' ουκ εδύναντ' επίκεσθαι.)

     

                                                 Σαπφώ ( μτφρ. Νίκου Χουρμουζιάδη)

Η Σελήνη απόψε σε σπουδαία κέφια. Θυμούμαι τις μεταφράσεις του πάνω σε ποίηση της Σαπφούς και άλλων Αρχαίων Λυρικών Ποιητών που δεν πρόφτασε να ολοκληρώσει ποτέ. Και που μονάχα ο φίλος του, και κύριος εκδότης των έργων του, Αιμίλιος Καλιακάτσος μπόρεσε ως σπαράγματα (σε μια  ...τραγική αντιστοιχία με τη μοίρα του ίδιου του έργου  της Σαπφούς) να παραθέσει "τιμητικά" στο περιοδικό- κατάλογο των εκδόσεων Στιγμή (τ. 25-Οκτώβριος 2011). Μια λύπη στέκονταν πίσω απο αυτή τη δημοσίευση. Αναμφίβολα θα ήταν η τελευταία.

Πλήρης άρχισε να φαίνεται η σελήνη^.
όταν στάθηκαν γύρω από το βωμό εκείνες...

(Πλήρης μεν εφαίνετ' α σελάννα,
αι δ' ως περί βώμον εστάθησαν)



Η σελήνη  έχει πια χαθεί
και η Πούλια^. είναι μεσάνυχτα
και ο χρόνος φεύγει γρήγορα^.
Μα εγώ κοιμούμαι μοναχή.


(Δέδυκε μεν α σελάννα
και Πληΐαδες.μέσια δε
νύκτες, παρ' δ' 'ερχετ' ώρα,
έγω δε μόνα κατεύδω.)


Ο Νίκος Χουρμουζιάδης, που έφυγε πλήρης ημερών σήμερα, ήταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος πρώτ' απ' όλα. Υπήρξε άριστος δάσκαλος της κλασικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης που ερωτεύθηκε και το Θέατρο, με μεγάλη και σημαντική βιβλιογραφική παρουσία. Πάμπολλες είναι οι μελέτες του πάνω στις θεατρικές σπουδές και ιδίως στα ζητήματα της αρχαίας τραγωδίας καθώς και οι μεταφράσεις τραγωδιών του αρχαίου Θεάτρου. Συνεργάστηκε σαν θεατρικός σκηνοθέτης, κι από τα πρώτα της βήματα με την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης, κι αργότερα με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος του οποίου και διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. και καλλιτεχνικός Διευθυντής.

Η Πειραματική σκηνή της Τέχνης -κλείνοντας δυστυχώς κι εκείνη τον κύκλο της- αφιέρωσε μια αξιομνημόνευτη θεατρική ανθοδέσμη στον "κύριο Νίκο" στις 26 και 27 Μαϊου 2010:  ένα Ερωτικό συμπόσιο (με αρχαία ελληνικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας και σαιξπηρικά τραγουδια μεταφρασμένα από τον Νίκο Χουρμουζιάδη).
Τον θυμάμαι, αφού μας μοίρασε περιμένοντάς μας στο φουαγιέ τις τιμητικές προσκλήσεις, να μας λέει: 
-Φεύγω να κρυφτώ τώρα κάπου στον εξώστη!
 'Ηταν σεμνότατος άνθρωπος και απίστευτα ντροπαλός...

Σε μένα που έλαχε να 'μαι και γιατρός του τις πικρές ώρες, μιας και χωμάτινη σπονδή δεν μου απομένει να του κάνω (αφού ζήτησε να αποτεφρωθεί η σορός του), διαλέγω να του διαβάσω φωναχτά ετούτη του την μετάφραση από την Παλατινή Ανθολογία:

Νίκαρχος
Δεν πρέπει να πεθάνω κάποτε; Γι' αυτό και δεν με μέλει
αν με ποδάγρα ή τέλειος δρομέας στον Άδη φθάσω
Αφού άλλοι θα με μεταφέρουν, τι μου χρειάζονται τα μέλη
Λοιπόν ούτε ένα γλέντι σου Χάρη μου (ειρωνικό του Χάρε), δεν θα χάσω.

Κι αυτό γιατί ξέρω πως ανάμεσα στις στερνές του του επιθυμίες "έχει τάξει" ένα γλέντι στους φίλους του...

ΣΗΜ. Τα παραθέματα των μεταφράσεων από Τα Ερωτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας και τον Κατάλογο 25 των εκδόσεων Στιγμή.