Μνήμη Ιωάννη Καποδίστρια …παράδοξη

 

ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ  ..ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟ 

 

 

Τ’ ἁγίου τ’ Ἀγώνα ἀκόμα σφύριζαν τὰ βόλια.

Καὶ τότε μέσα στὰ χλωρά τοῦ Πόρου περιβόλια

σ’ ἐσέ γυρίσαν οἱ  Ἕλληνες τὸ νοῦ, καὶ νέοι καὶ γέροι,

κι ἀπό τὶς κιτρολεϊμονιές μοσκόβολο τὸ ἀγέρι

μοσκόβολο τὸ σκόρπισε στὸ Γένος τ’ ὄνομά σου.

Κι ἔφτασες. Κι ἔγειρε καὶ φίλησε τὰ γόνατά σου

καὶ ἡ χώρα. Καὶ γρικήθηκε ἡ φωνή της τὸν ἀέρα

γιομίζοντας, πόνου φωνή καὶ ἀνασασμοῦ:

—Πατέρα!—

Κωστής Παλαμάς, Λόγος για τον Καποδίστρια
όταν του στήθηκε το άγαλμα στην Κέρκυρα

 

 

ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΤΟΥ −σαν σήμερα, στις  27 Σεπτεμβρίου 1831− δολοφονηθεί, ο Ιωάννης Καποδίστριας  αποφάσισε να χτιστεί στην Αίγινα, την τότε πρωτεύουσα του Ελλαδικού Κράτους, ορφανοτροφείο-εκπαιδευτήριο για τα 500 περίπου ορφανά ελληνόπουλα που πουλήθηκαν ως σκλάβοι στις αγορές της Αιγύπτου και είχε κατορθωθεί να περισυλλεγούν.  Το Ορφανοτροφείο της Αίγινας ήταν το πρώτο ελληνικό δημόσιο κτίριο που κατασκευάστηκε με εντολή του Κυβερνήτη. Το κτίριο, εκτός από το ορφανοτροφείο, θα στέγαζε επίσης αλληλοδιδακτικά σχολεία, επαγγελματικά εργαστήρια εκμάθησης τεχνών, τη Δημόσια Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Εθνικό Τυπογραφείο και το Εθνικό Ωδείο. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια αυτά ξεχάστηκαν. Το 1834-37 το συγκρότημα στέγασε τη Σχολή Ευελπίδων. Το 1861-66 λειτούργησε ως λοιμοκαθαρτήριο και ψυχιατρικό άσυλο. Το 1869 φιλοξένησε πρόσφυγες από την Κρήτη ενώ από το 1880 πια, και μέχρι το 1985, μετατρέπεται σε φυλακές υψίστης ασφαλείας για ποινικούς και πολιτικούς κρατούμενους. Ένα αληθινό κολαστήριο βασανισμών και εκτελέσεων μέσα σε σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες κράτησης. Κατά την περίοδο του εμφυλίου έγιναν εκεί πολλές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων θανατοποινιτών.

 

 

Είναι να απορεί κανείς πώς το όραμα του Καποδίστρια εξευτελίστηκε τόσο από τους επιγόνους. Πώς η χειρονομία αγάπης προς τα ελευθερωμένα σκλαβόπουλα ως σύμβολο της ανόρθωσης του γένους με την Παιδεία, την Αγάπη την Αλληλεγγύη, την κρατική μέριμνα, κατάντησε τσεκούρι στα χέρια του δήμιου, κάγκελο σε σιδερόφρακτα παράθυρα και πόρτες, βαριά αλυσίδα που δένει ανθρώπους…

Η διαχρονική  κατάντια της Ελλάδας στην ιστορία ενός μονάχα κτιρίου.

Κι ο φόνος του Κυβερνήτη στο Ναύπλιο πάντοτε μια πληγή…

 

 

 Φωτογραφίες: Νώντας Τσίγκας, Σεπτ. 2025