Αsh Wednesday

"Tετάρτη των Τεφρών" και ...Τετάρτη προ των εκλογών...Kι επειδή ο (έλλην) Φοίνιξ...αναγεννάται εκ της τέφρας του, συνειρμικά κινούμενος, απόσπασμα κοινοποιώ  -εξαιρετικής μετάφρασης- του πολυσχιδούς όντος που ακούει στο όνομα Νίκος Δήμου.

                                             Gertrude Kasebier Pastoral 1905, Photogravure
                                                                              (in: Alfr. Stieglitz, Camera work, 

 The complete photographs TACHEN ).

                                              I

Γιατί πια δεν ελπίζω να γυρίσω πάλι
Γιατί πια δεν ελπίζω
Γιατί πια δεν ελπίζω να γυρίσω
Ποθώντας του ενός τη χάρη, του άλλου το σκοπό
Γιατί πια δε μοχθώ να μοχθώ για πράγματα σαν αυτά
(Γιατί ο γέρικος αετός ν’ απλώνει τα φτερά;)
Γιατί να πενθώ
Τη χαμένη δύναμη της καθημερινής βασιλείας;

Γιατί δεν ελπίζω να γνωρίσω πάλι
Την ανάπηρη δόξα της σίγουρης ώρας
Γιατί δε θα σκεφθώ
Γιατί γνωρίζω πως δε θα γνωρίσω
Τη μια αληθινή μεταβατική δύναμη
Γιατί δε μπορώ να πιώ
Εκεί όπου ανθίζουν δέντρα, και τρέχουν ρυάκια,
   γιατί δεν υπάρχει τίποτα πάλι


Γιατί γνωρίζω πως ο χρόνος είναι πάντα χρόνος
Και ο τόπος πάντοτε και μόνο τόπος
Και ό,τι είναι πραγματικό είναι μόνο για ένα χρόνο
Και μόνο για ένα τόπο
Χαίρω που τα πράγματα είναι όπως είναι και
Απαρνιέμαι το ευλογημένο πρόσωπο
Και απαρνιέμαι τη φωνή
Γιατί δεν μπορώ να ελπίσω πως πάλι θα γυρίσω
Άρα χαίρομαι, έχοντας να οικοδομήσω κάτι
Για να χαρώ
Και προσεύχομαι στο Θεό να μας σπλαχνισθεί
Και προσεύχομαι να μπορέσω να ξεχάσω
Αυτά τα θέματα που μέσα μου υπερβολικά συζητώ
Υπερβολικά ερμηνεύω
Για ότι έγινε, που δεν είναι να ξαναγίνει
Ας μην είναι η κρίση για μας πολύ βαρειά

Γιατί αυτά τα φτερά δεν είναι φτερά για πτήση
Αλλά μονο βεντάλιες να κάνουν αέρα
Αέρα που έιναι τώρα μικρός και στεγνός
Μικρότερος και στεγνότερος από τη θέληση
Δίδαξέ μας να νοιαζόμαστε και να μη νοιαζόμαστε
Δίδαξέ μας την ησυχία.

Προσευχηθείτε για μας τους αμαρτωλούς τώρα και 
    την ώρα του θανάτου μας
Προσευχηθείτε για μας τώρα και την ώρα του   
    θανάτου μας.   

       

T.S. Eliot, από τo "Η Τετάρτη των Τεφρών", 
Μτφρ. Νίκος Δήμου, "Ξένα ποιήματα", Νεφέλη 1982. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ 
Όποιος ενδιαφέρεται να εμβαθύνει περισσότερο σ' αυτό το σκοτεινότερο (κατά δική του ομολογία) ποίημα του Eliot, μπορεί να καταφύγει στην απέραντη ελιοτική βιβλιογραφία. Χωρίς αυτήν, η μετάφραση θα ήταν αδύνατη). Οι σημειώσεις μου φωτίζουν μόνο μεταφραστικά θεματα. Για λεπτομερή ανάλυση των στίχων θα χρειάζονταν πολλές σελιδες. "Η Τετάρτη των Τεφρών" είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής των Δυτικών. Είναι ημέρα μετάνοιας -ο ιερέας ζωγραφίζει με στάχτη ένα σταυρό στο μέτωπο των πιστών.

Προσωρινός τίτλος (στην πρώτη δημοσίευση 1928): "Perch'io non spero".
Ο πρώτος στίχος είναι μετάφραση του πρώτου στίχου της "Ballata" του Ιταλού ποιητή Guido Cavalcanti (1255-1300): Perch'io non spero di tornar giammai (γιατί δεν ελπίζω να γυρίσω ποτέ). Ακολούθησα το perche (γιατί) και όχι το because(επειδή), μια και στη δημοτική ταυτίζονται.
Τέταρτος στίχος: Από το σονέτο XXIX του Σαίξπηρ.
Τελευταίοι στίχοι: από το Ave Μaria της καθολικής λειτουργίας.

                     T. S. Eliot reading Ash Wednesday