Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020

Ευσεβής πόθος ενός στρατευμένου...

 

 



Στο βιβλίο του «Από τον Ψυχάρη στο Γληνό», που τυπώθηκε το 1978 από τον Φιλιππότη, ο Μ.Μ. Παπαϊωάννου (στο βιογραφικό του αναφέρει ότι γεννήθηκε το 1912 στη Λάρισα και ότι σταμάτησε τις εγκύκλιες σπουδές του για μια θέση λογιστή στη δημαρχία και αργότερα ήταν λογιστής σε εταιρίες οδοποιΐας-αντιστασιακός-αυτοεξόριστος στο Παρίσι κατά την επταετία, κι έπειτα φιλολογικός συντάκτης στην «Αυγή» και τον «Ριζοσπάστη») γράφει στο ολιγοσέλιδο κείμενο που αφιερώνει στον Δραγούμη (φυσικά απορρίπτοντάς τον…):

Απαρατήρητη πέρασε η προσπάθεια για το ξαναζωντάνεμα της μνήμης του Ίωνα Δραγούμη. Συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννησή του (1878-1978). Κάποιοι συγγενείς, φίλοι του, τέλεσαν σε κάποια εκκλησία ένα μνημόσυνο. Άκρα αδιαφορία. Ούτε άρθρα ούτε επιφυλλίδες στις εφημερίδες και τα περιοδικά. Πού άλλοτε, πριν από τον πόλεμο του σαράντα! Για τους νεαρούς αστούς, τους συντηρητικούς νέους της αστικής τάξης ο Δραγούμης ήταν ο «γνήσιος Έλληνας», το ίνδαλμά τους. Τον λησμόνησε λοιπόν η τάξη του: Μονάχα αυτό; Η τάξη του τον δολοφόνησε! Τον Ιούλη του 1920 δολοφονήθηκε από τους μπράβους του Βενιζέλου στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, στο κορύφωμα της βενιζελικής τρομοκρατίας μετά από την απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου στο Παρίσι. Περίοδος «διχασμού» της κυρίαρχης τάξης σε δυο στρατόπεδα κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου και του ελληνοτουρκικού πολέμου […].

Βέβαια, σε μικρή επιμνημόσυνη επιφυλλίδα, ο Ριζοσπάστης έγραφε (1998) τρία χρόνια μετά το θάνατο του φιλολογικού συντάκτη του: «Ο Μ. Παπαϊωάννου, δε στρατεύτηκε στην Αριστερά μόνο με τις ιδέες του, με τη δράση του στην Εθνική Αντίσταση, με την ένταξή του στο ΚΚΕ. Στρατεύτηκε και με την πένα του». Σωστά… Η τοποθέτηση-ανάλυση πιο πάνω δεν ήταν παρά η ανάλυση ενός στρατευμένου. Ενός φανατικού. Που δεν είχε διαβάσει (ή αγνόησε με σημασία; ) τον Ν. Γιαννιό και τον Γ. Κορδάτο.

Από τέτοια κρησάρα πέρασε η (όποια) μνήμη του Δραγούμη και σε τέτοιες συμπληγάδες (από «αριστερά» και «δεξιά») συντρίφτηκε. Να όμως που φέτος, 100 χρόνια από τη δολοφονία του, πενήντα χρόνια μετά την χαιρέκακη  διαπίστωση της γραφίδας του μακαρίτη Μ.Μ. Παπαϊωάννου (περί λήξεως μια και καλή του θέματος Δραγούμη…)  σου ξεφυτρώνει το Τμήμα Αρχείων της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών (ΑΣΚΣΑ), το σπίτι που φιλοξενεί τα κατάλοιπα και του Ίωνος, προσφέροντας μια σπουδαία θεματική  έκθεση στη μνήμη του!

Τούτη τη φορά βέβαια με εμπόδιο όχι τα τείχη των «ιδεολόγων» μα την πανδημία  που σκοτεινιάζει τον κόσμο…