Δυο εκκλήσεις, μια ερώτηση και μια πρόσκληση της Πηνελόπης Δέλτα προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο

«Μη φύγετε!», «Γιατί φύγατε;», «Ελάτε!», «Φύγετε κύριε Πρόεδρε!» 

 

 

 

 

 Ι

[Από την ημερολογιακή εγγραφή της Δευτέρας, 10 Μαρτίου 1924]¹

 

[…] —«Κύριε Πρόεδρε, σᾶς ἔγραφα σᾶς παρακαλοῦσα, σᾶς ἱκέτευα, μὴ φύγετε ἀπὸ τὸν τόπο!» 

       Μὲ μιᾶς τὸ πρόσωπό του συσπάστηκε. 

     — «Πάλι!», ἔκανε, «ὄχι, ὄχι, δὲν εἶναι δυνατόν! Τί νὰ κάνω πιὰ ἐδῶ! Δὲν μπορῶ πιὰ τίποτε!» 

     — «Μὴ φύγετε, μόνο μὴ φύγετε, μὴν ἀφήσετε τὸν  τόπο...».

 

  ΙΙ

[Απόσπασμα σχεδίου επιστολής πρός τον  Ε.Β.]

 

Κηφισιά 12.ΙΙΙ.24²

 

[...] Γιατί φύγατε, κύριε Πρόεδρε;...
Πεῖτε στὴ γυναίκα σας πὼς μοῦ λείπει πολύ. Ἦταν τέτοια ἀποκάλυψη ἡ εὐγένεια τῆς ψυχῆς της, καὶ τέτοια χαρὰ νὰ τὴν ξέρομε ἐδῶ, στὸν τόπο μέσα, ὅπου γρήγορα θὰ γίνουνταν ὄμορφο παράδειγμα γιὰ τὶς Ἑλληνίδες μας καὶ ὅπου θὰ σκορποῦσε τόσα καλά, ἰδίως ἠθικά!

Σᾶς γράφω γιὰ νὰ σᾶς ὑπενθυμίσω, κατὰ τὴν παραγγελία σας, τὰ χειρόγραφα τῆς Μάνας [δική μας σημείωση: εννοεί την ηρωική αδελφή του Παύλου Μελά, την Άννα Παπαδοπούλου-Μελά, «συμπεθέρα» και φίλη της Π.Δ. που ήταν γνωστή και ως «Μάννα του στρατιώτη» ή «Μάννα» στους Βαλκανικούς Πολέμους και την εκστρατεία της Μικράς Ασίας] καὶ τὸ γράμμα σας ποὺ θὰ τυπωθεῖ στὴν ἀρχὴ τοῦ βιβλίου της. Σᾶς ἐσωκλείω τὴν ἀντιγραφή μέρους ἑνὸς γράμματος τοῦ Πλαστήρα, ποὺ τὸ ἔλαβα δέκα λεπτὰ ἀφοῦ φύγατε. Ἡ ανάγνωση αὐτὴ βάθυνε ἀκόμα περισσότερο μέσα μου τὴν πληγή, ποὺ ἄνοιξε ἡ ἀναχώρησή σας.

Δὲν ἔπρεπε νὰ φύγετε, κύριε Πρόεδρε...

Μὲ βαθειὰ καὶ ἄπειρη ἀφοσίωση

 

Π.Σ. Δέλτα

 

  ΙΙΙ

 

[Επιστολή-πρόσκληση προς τον Ε.Β.]

 

Κηφισιά, 10.11.31³

 

Κύριε Πρόεδρε, εἶστε κουρασμένος, λέτε, καὶ ἔχετε ἀνάγκη ξεκουράσεως. Μὰ δὲ σᾶς ἀφήνουν, ἔστω καὶ σὰν πᾶτε στὸ ξενοδοχεῖο τῆς Κηφισιᾶς νὰ ξεκουραστεῖτε. Έλᾶτε σὲ μᾶς. Τὴν ἄλλη εβδομάδα θὰ ἔχω ἕτοιμο ὁλόκληρο τὸ μικρό σπίτι (τρεῖς κρεβατοκάμαρες, λουτρό, σαλονάκι καὶ τραπεζαρία) ἂν θέλει νὰ μᾶς τιμήσει ἡ Ελενα καὶ νὰ ἔλθει μαζί σας. Μὰ καὶ τοῦτο τὸ Σάββατο, ἂν τύχει καὶ γιὰ ἕνα ἢ ἄλλο λόγο δὲν μπορέσετε νὰ πᾶτε στὸν Πόρο [σημείωση δική μας: εννοεί την περίφημη  «Βίλα Γαλήνη», των βενιζελικών Δραγούμηδων/οικογ. Ζάννου, στον Πόρο], σᾶς προσφέρομε μιὰ κρεβατοκάμαρα μὲ τὸ λουτρό της καὶ ἕνα γραφεῖο, στὸ δικό μας σπίτι, μὲ τὴν ὑπόσχεση νὰ μὴ σᾶς σκοτίσει κανένας καὶ νὰ τρώγετε στὸ γραφείο σας κάθε φορὰ ποὺ βαρύνεστε κουβέντες καὶ συντροφιά. Ἐλᾶτε, κύριε Πρόεδρε, χωροῦμε εὔκολα καὶ τὸ Μιχάλη, μὰ ἐλᾶτε χωρὶς νὰ τὸ πεῖτε σὲ κανέναν καὶ μὴ δεχθεῖτε κανέναν. Κελαδεῖ κάθε πρωὶ ἕνας κότσιφας, καὶ σᾶς βεβαιώνω πὼς εἶναι ξεκούρασμα γιὰ τὰ νεύρα.

Σᾶς τολέγω τόσο ἁπλά! Ἄν θέλετε ἡσυχία σὲ ἀτμοσφαίρα μεγαλης καὶ σιωπηλῆς ἀγάπης, ἐλᾶτε σὲ μᾶς.

Μὲ ἄπειρη ἀφοσίωση

Π.Σ. Δέλτα

 

 IV

 

[Επιστολή- προς τον Ε.Β.]

 

Κηφισιά, 30 Ἰανουαρ. 1935⁴

 

Κύριε Πρόεδρε, φύγετε. Μουντζώσετέ μας όλους και φύγετε. Δὲν εἴμαστε ἄξιοι νὰ σᾶς ἔχομε ἐδῶ. Ἡ τελευταία ἐκλογὴ τῆς Ρεθύμνου ἀποδείχνει τὴ σαπίλα μας. Οἱ χειρότεροι εχθροί σας δὲν εἶναι οἱ Λαϊκοί! Οὔτε ὁ κουτο πόνηρος Τσαλδάρης, οὔτε ἡ φόνισσα Λίνα, οὔτε οἱ πληρωμένοι Πολυχρονοπουλο-Καραθανάσηδες. Οἱ χειρότεροί σας ἐχθροὶ εἴμεθα ἐμεῖς οἱ βενιζελικοί, ἐμεῖς οἱ ἀπειθάρχητοι, ποὺ τὰ ξέρομε ὅλα καλύτερα ἀπὸ σᾶς, ποὺ ὁ καθένας μας ἐννοεῖ νὰ εἶναι ἀπὸ ἕνας ἀρχηγίσκος ἄξιος νὰ διευθύνει τὶς τύχες τῆς ῾Ελλάδας. Καὶ βιαζόμαστε. Καὶ φέρνομε τον Πλαστήρα. Καὶ τὸν ρίχνομε σχεδὸν στὴν παγίδα τοῦ Τσαλδάρη. Καὶ εἶναι θαῦμα θαυμάτων πὼς δὲν τουφεκίστηκε! […]

Μὲ τὴ βαθύτερη ἀφοσίωση

[υπογραφή]

 

 

1.Αρχείο Π.Σ. Δέλτα, Α΄ τόμος, Ελευθέριος Βενιζέλος, Εκδόσεις Ερμής, 1978, σελ. 156.

2.Αρχείο Π.Σ. Δέλτα, ό.π. σελ. 286

3. Αρχείο Π.Σ. Δέλτα, ό.π. σελ. 301

4. Αρχείο Π.Σ. Δέλτα, ό.π. σελ. 307