Με αφορμη ένα έργο του Βαγγέλη Ρήνα

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Κοίταζα αυτό, το μεγάλων διαστάσεων έργο του Βαγγέλη Ρήνα (οι πληροφορίες που δίνονται: λάδι, 180Χ240 εκ., εκτέθηκε στη γκαλερί Σκουφά το 2007). Μου έφερε στο νου τις υπερρεαλιστικές συνθέσεις του Ράλλη Κοψίδη όμως εδώ με απαράμιλλη τεχνική του φωτογραφικού ρεαλισμού. Στο άκρως υποβλητικό έργο, ένα δυστοπικό-ουτοπικό, σε πρώτη ματιά, περιβάλλον μας φανερώνεται.

Τι είναι αυτό το εμπορικό πλοίο που διαπερνά μια ολόκληρη μεσαιωνική πόλη χτισμένη πάνω σε βράχια; Μήπως είναι καράβι που προσάραξε έχοντας μεταφέρει πάνω στο όρος την ίδια την πόλη από αλλού; Είναι μια κιβωτός που φέρνει από αλλού τα σπέρματα της ζωής να βλαστήσουν εδώ; Μήπως όμως είναι το πλοίο αραγμένο σε καρνάγιο («ταρσανά») και «χτίζεται» και μαζί του οικοδομείται το όραμα των κόσμων (των πόλεων) που αυτό θα γεφυρώσει με τα ταξίδια του;

Στο βάθος ένας χαμηλός λόφος, πυκνά δασωμένος, με δέντρα σε φθινοπωρινή (αλλά και χειμωνιάτικη μαζί)  ώρα. Μπροστά από αυτό, αντί για τη ίσαλο γραμμή της θάλασσας, ένα καμένο από τη φωτιά μέρος: Η καταστροφή! Είναι άραγε η πυρκαγιά της αγαπημένης του Ικαρίας, το 1993, με τους δεκατρείς νεκρούς όλους σχεδόν από το ίδιο χωριό; Ή μήπως είναι προφητεία, εικόνα που έρχεται από το μέλλον; Η φωτιά στους Θρακομακεδόνες που έκαψε το κτήμα του καλλιτέχνη που αποτελούσε όραμα «συναντήσεων»; (Το λέω χωρίς το φορτίο των λέξεων που άκουσα από τον ίδιο όταν διηγήθηκε αυτήν την απώλεια…)

Στο κέντρο, μια νεαρή γυναίκα –αναγεννησιακή μορφή– ανακαθισμένη και σε περισυλλογή. Το μαύρο των μαλλιών της που πέφτουν πίσω, ενώνεται με το μαύρο της καταστροφής.

Όλα πλαισιώνονται, στο δεξιό μπροστά μέρος του πίνακα, από μια σκαλωσιά. Ένα εργοτάξιο ξεδιπλώνεται. Που σημαίνει ελπίδα και ξανασήκωμα, ύπαρξη ξανά… Κι αριστερά, σίδερα διαφόρων μεγεθών, ίσως και εργαλεία μαζί, που θυμίζουν το έρμα (τη «σαβούρα»)  του κύτους ενός πλοίου. Βρισκόμαστε λοιπόν στην κοιλιά ενός καραβιού που ετοιμάζεται; Μήπως όμως αυτά είναι τα εργαλεία που κάποτε ήρθαν στα χέρια του Βαγγέλη, τα πρώτα εργαλεία  που έπιασε στα ανήσυχα χέρια του από παιδί για να κατασκευάσει, να λειάνει, να σμιλέψει, να ενώσει, να πλάσει κατασκευές; Που, όπως αποδείχθηκε-συνειδητοποιήθηκε πολύ μετά, ήταν τα εργαλεία με τα οποία κάποιος θείος –διάσημος επιστήμονας στην Αμερική φευγάτος δεκαετίες από τη Σάμο–  σκόπευε να «χτίσει», ιδίοις χερσί, το δικό του πλεούμενο όταν θα επέστρεφε στον τόπο του; (Δεν το κατάφερε ποτέ...).

Η «εμμονή» με τα καράβια και τα βράχια, σήμανση του νόστου και του κινδύνου μαζί, του Βαγγέλη Ρήνα, Σαμιώτη και Ικαριώτη που ζει στην Αθήνα κι έχει δουλέψει για μεγάλα διαστήματα στον κόσμο (ΗΠΑ και Κίνα) κι έχει κι εκεί σπείρει το έργο του, είναι ίσως ένα από τα κλειδιά που θα χρειαστεί κανείς για να ξεκλειδώσει τις δημιουργίες του.

Κάθε καλλιτέχνης έχει κάποιο όραμα κεντρικό, μια κινητήρια δύναμη που τον σπρώχνει στη δημιουργία. Οι παράμετροι που καθορίζουν: η ψυχοστασία του, οι ιδέες του και η μνήμη.  Οι σπουδές,  τεχνικές και τα μέσα έκφρασης ακολουθούν μετά. 

Ο Βαγγέλης Ρήνας –ζωγράφος, γλύπτης, εικαστικός– δεν έχει χρεία των δικών μου λόγων ούτε και τις φτωχές μoυ αναλύσεις γύρω από τη δουλειά του για να σας συστηθεί ή να φανερωθεί. Το έγραψα αυτό ΑΠΟ ΘΑΥΜΑΣΜΟ (και) για να τον ευχαριστήσω από καρδιάς για τη ζεστή φιλοξενία στο σπίτι του (ή μήπως γλυπτοθήκη υπαίθρια ανάμεσα στα θυμάρια της αυλής;) απέναντι από το Δράκανο όπου γη, ουρανός και θάλασσα, κατά ένα θαυμαστό τρόπο, έχουν ενωθεί και συνομιλούν. Μέρα και νύχτα και με τον αέρα να φυσά αενάως…  

 

 

 

ΥΓ. Και το πιστεύατε ποτέ πως αυτό ήταν κάποτε... μάρμαρο Πεντελικό αν δεν σας το 'λεγα;