Τετάρτη 31 Ιουλίου 2013
Εκποιούμενα μεράκια...
Παρασκευή 26 Ιουλίου 2013
"... απόθανεν ο κυνηγός απού σας εκυνήγα"*.
Νίκος Μαμαγκάκης (1929-2013)
Σήμερα
τα ξημερώματα ο Νίκος Μαμαγκάκης έφυγε από κοντά μας. Άφησε πίσω του ένα
δυσαναπλήρωτο κενό αλλά και ένα τεράστιο μουσικό έργο που πάντα θα μας
συντροφεύει. Καλό ταξίδι...
Δερμάνης Δημήτρης
(αναρτημένο στο facebook του Νίκου Μαμαγκάκη την Τρίτη 23.7.2013)
Η κυρία Πατίκα εξαιρετική φιλόλογός μας στο Λύκειο στα 197...τόσα, μια γυναίκα
ψηλόλιγνη και στητή, θαρρούσες είχε κάποια συγγένεια με την Ειρήνη Παπά,
έκανε δικαιολογημένα συναρπαστική την ανάγνωση και επεξεργασία της
«Αντιγόνης» στην τάξη. Αυτή η κ. Π. λοιπόν, είχε μιαν εμμονή την
οποία και ευθαρσώς διατύπωνε σε κάθε ευκαιρία. Πίστευε ότι ο σπουδαιότερος εν
ζωή Έλληνας μουσικός ήταν ο Νίκος Μαμαγκάκης. Τότε εκείνος είχε
πρωτοπαρουσιάσει τον «Έρωτόκριτό» του. Πέρασαν πολλά χρόνια ώσπου να
συμφωνήσω απολύτως μαζί της.
Τα τελευταία χρόνια
παρακολουθούσα σχεδόν με κομμένη ανάσα την ιλιγγιώδη προσπάθεια του
μεγάλου συνθέτη να καταθέσει ολοκληρωμένο το έργο του. Ιδρύοντας την
δισκογραφική εταιρεία «Ιδαία» ξανάγραψε-ενορχήστρωσε-διηύθυνε και
επανηχογράφησε στο στούντιο αρκετές δεκάδες γνωστά και άγνωστα έργα του σε
σχεδόν εκατό ψηφιακούς δίσκους.[Δείτε κατάλογο έργων εδώ: http://mamangakis.weebly.com/deltaiotasigmakappaomicrongammarhoalphaphi943alpha.html ]. Άνθρωπος
πληθωρικός και παθιασμένος, επιβλητικός και ίσως με κάποια επιτηδευμένη
θεατρικότητα, ειλικρινής και θαρραλέος. Το πρωτοποριακό του έργο ερωτοτροπεί με
το χώρο της ατονικής, της σειριακής, της ηλεκτρονικής και της μινιμαλιστικής
μουσικής. Ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραψε τα πάντα: λαϊκά τραγούδια,
μουσική για πάνω από εκατό ταινίες και μεγάλες τηλεοπτικές παραγωγές στη
Γερμανία, μεγάλα ορχηστρικά έργα, όπερες, μουσική δωματίου και κυρίως
ανεπανάληπτα κιθαριστικά έργα που αποτελούσαν μάλλον την απόλυτη «ειδικότητά
του». Υπήρξε αναμφισβήτητα και εξαιρετικός ενορχηστρωτής.
Σεβάστηκε την λαϊκή παράδοση και θωρούσε τα πράγματα από το σωστό τους ύψος. Με πολλή συγκίνηση έπιασα τα τελευταία χρόνια στα χέρια μου τους δίσκους του Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη, Εγκώμιο στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Εγκώμια (στους Σεφέρη, Ελύτη, Καβάφη, Μητρόπουλο, Χρήστου, Ξενάκη κλπ), Τραγούδια της Παράδεισος (παραλλαγές σε ρεμπέτικα τραγούδια).
Ο Ν.Μ. έλεγε: «(…) είμασταν όλοι επηρεασμένοι και από τους λαϊκούς, ειδικά εγώ
που συνεργάστηκα και μαζί τους. Έζησα την εποχή τους. Είχα τα βιώματά τους.
Δηλαδή κατέβαινα στο υπόγειο εστιατόριο της Ίωνος και έτρωγα φασουλάδα μαζί
τους, κατάλαβες; Κι είμαστε ακριβώς του ίδιου φυράματος, είχα τα ίδια
λεφτά που είχε την εποχή εκείνη και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Δηλαδή ούτε φράγκο!
Ζούσαμε στις ίδιες καταστάσεις. Ήμουν ένας πάμπτωχος, περιθωριακός, όπως θέλεις
πες το!
*Στίχος από το ριζίτικο τραγούδι "Αγρίμια κι αγριμάκια μου"
Κυριακή 21 Ιουλίου 2013
Λευκάδα (1)
Δεν είναι περίεργο που πρώτη στο νου μου έρχεται αυτή η όμορφη γάτα της Λευκάδας έτσι καθώς προσπαθώ να περιμαζέψω μνήμες και εμπειρίες από τις ολιγοήμερες διακοπές μου εκεί; Από όλο αυτό το μπλε, όλους τους ανέμους, το ερειπωμένο και εγκαταλειμμένο πια σπίτι του Σικελιανού με τις βαριές σκουριασμένες κλειδαριές, την τσιμεντοποιημένη επικράτεια του νησιού, την καταστροφή στο Νυδρί, το γενικευμένο τουριστικό ξεχαρβάλωμα, την βαρύτατη αίσθηση του «πωλείται», τα βεβηλωμένα αγάλματα των παλαιών, μ’ άλλα λόγια την λαμπρή πρυτανεία της παρακμής, αυτό το κάτασπρο γατί με ησυχάζει , απαλύνει τον πόνο μου και μου δίνει θάρρος. Για χάρη μας βλέπετε, και για τη φωτογράφηση, σχεδόν φόρεσε άνθη στο κεφάλι (αν ήταν γαρύφαλλα θα ’λεγα μετά χαράς «γαρύφαλλο στ’ αυτί»).
Φέρνω επίσης στο νου μου τον Κωσταντίνο ντε Βαλαμόντε (1911-1998). Δεν θα τον εγνώριζα αν οι εξαιρετικές (αλλά και πολύ ακριβές!) εκδόσεις fagotto books, που ειδικεύονται στις μουσικές σπουδές και εκδόσεις, δεν έκαμναν εξαίρεση για τη Λευκάδα και δεν δημοσίευαν εκτός των άλλων και την πολύ καλή μελέτη της κ. Παρασκευής Κοψιδά –Βρεττού με τον τίτλο «Λαϊκός Σουρεαλισμός, Κώστας ντε Βαλαμόντε ο αντιήρωας μιας παραλογικής αφήγησης». Χωρίς εγκύκλιες σπουδές, αυτόφωτος, ξεχωριστός, «ιδιαίτερος λίαν» ο άνθρωπος αυτός στάθηκε για την πόλη της Λευκάδας ένας πραγματικός σαλός που προκαλούσε δέος και λαϊκά χάχανα όσο ζούσε. Καθώς κινήθηκε στα όρια Σουρεαλισμού/Ντανταϊσμού/Ναΐφ και κατακερματισμού των ψυχωτικών μίλησε, κατάρτισε θεωρίες ως «ιατροφιλόσοφος», ζωγράφισε με έμπνευση μεγάλου ζωγράφου, έπαιξε τρομπέτα με τα χείλη, σιγοντάρισε καντάδες με την κιθάρα του και την βαριά του φωνή. Αν ο Σκαρίμπας παίζοντας με μια ολόκληρη Χαλκίδα σκαρφίζονταν τους τύπους και τους ζωντάνευε στο χαρτί, ο Κώστας ντε Βαλαμόντες υποδύθηκε όλους αυτούς τους ρόλους. Έπαιξε με τον κόσμο. Του έβγαλε τη γλώσσα αλλά και χλευάστηκε.
Είχε την περιουσία ενός σπουργίτη όταν υπερήλικα τον βρήκαν τα σκυλιά ενός κυνηγού πεθαμένο από μέρες κοντά στη θάλασσα. Κι ας είχε πουλήσει εκατοντάδες πίνακές του σε πλούσιους συλλέκτες εδώ και στο εξωτερικό. Παρακάτω η Λευκάδα που χάθηκε, σε μια ένωση με την ελληνική ποιητική παράδοση δια χειρός Κώστα ντε Βαλαμόντε. Να τι ήταν γι’ αυτόν η Λευκάδα (και γιατί στο νου μου έρχεται ο Κάλβος και η Σαπφώ σαν διαβάζω αυτούς τους στίχους;)
ΛΕΥΚΑΔΑ
Ω, συ, παραπόδας Ενετού ανάγραμμα της Σικελίας μέτωπο!
Λευκάδα κλαδωτή από πολυελαίους, φωτοσκιάσεων.
Σου έφερα τον ωκεανογράφο του ορίζοντα
Να αστραπογράψη μυριόηχος ο Νομοπλάστης.
Πόσων γενηών πατήματα εφώληασαν στις σκέπες Σου;
Ζευγολάτης εφύτευσε αντρότητες στις πόρτες Σου Νησί
γιατί τον αγαπώ μαζί γενήθηκαν οι χρόνοι απ’ το δρόμο Σου
πρωτοθεώρατος Οδυσσεολόγος είσαι γενέτηρά μου!
Βωμός απ’ τα Λεύκατα η στεριά νίβει τα μνημεία,
ο θρόνος της Σαπφούς στη άβυσσο του γαλάζιου,
εδώ κτίσματα καταιγίδος ουρλιάζουνε στην αμμουδιά.
Η γέννα σου το Κάστρο και η μήτρα σου τα ύψη,
ουρανοστράτησε ο θαλασσολόγος σβύσιμο στην πλατεία σου.
Η σταυρωμένη πέτρα του αετού πίνακας στο νου μου.
Σάββατο 6 Ιουλίου 2013
Νυκτωδία στον Άγιο Φραγκίσκο της Μουσικής
από το Facebook της ταινίας "Γυμνά χέρια"
Τον ακούμε να διαβάζει σκέψεις σε ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά όπως άλλωστε κι ο Δ.Μ. άνετα μιλούσε και διάβαζε αυτές τις γλώσσες. Καπνίζει μονάζοντας σε λιτά δώματα, στο ημίφως όπως εκείνος. Ανταλλάσσει επιστολές-εκμυστηρεύσεις με την εξαιρετική κυρία και επιστήθιά του φίλη Καίτη Κατσογιάννη στην Αθήνα. Η προσπάθεια εξαιρετική-το συνολικό αποτέλεσμα συγκινητικό τουλάχιστον. Συγχαρητήρια αξίζουν στον σκηνοθέτη για το μόχθο που κατέβαλε.



