"Pictures at an exhibition"...

(από την έκθεση ζωγραφικής της Μερόπης Σωτηροπούλου-Μάγγελ στο Βαφοπούλειο)

*[...] Μια επίσκεψη στον Κρανιώνα και τα υπόλοιπα χωριά των Κορεστείων. Εκεί όπου αργοσβήνουν μέσα σε γήινα χρώματα τα μαραμένα Βαλκάνια. Πήλινα θαρρείς τα σπίτια και ραγισμένα. Συνομιλίες με έργα συγγραφέων της πόλης. Το φως ασθενικό, εσπερινό, χαμηλωμένο. «Φως αθέριστο» κατά τον εξαιρετικό Ηλία Παπαμόσχο. 

Μαυροντυμένες γυναίκες με σταυρωμένα χέρια στις ποδιές στα πεζούλια. Η επιτομή  της υπομονής αλλά και της λυτρωτικής απουσίας κάθε εγωϊσμού. Σκηνικό εγκατάλειψης. Άχρηστευμένα τ’ αλέτρια και τα γεωργικά εργαλεία. Παχνιά χωρίς τα ζωντανά. Κάρα ξεχαρβαλωμένα. Σπίτια που βουλιάζουν αργά στο χώμα σαν να γονατίζουν. Ύστερα καταρρέοντας να επιστρέφουν σ’ αυτό τα δανεικά συστατικά τους: Τη λάσπη, το ξύλο, την πέτρα, το κεραμίδι. 

Πρώτα εναπόθεσαν σ’ αυτό τους ανθρώπους που τα ’χτισαν και τα κατοίκησαν. Ύστερα αφού υπερασπίστηκαν για χρόνια τη θύμησή τους και με εγκαρτέρηση στη φθορά -το σαράκι, τη βροχή, τον άνεμο-  τώρα παραδίδονται κι εκείνα. Παράθυρα γυμνά χωρίς το κάσωμα,  απόλυτα γεωμετρικά κάδρα που μέσα τους προβάλλει το πλέον αμόλυντο και καθάριο αίθριο τ’ ουρανού. Δέντρα και νωπή άγρια βλάστηση κυριεύουν το μέρος. Βουβός και σε απέραντη σιωπή, χωρίς φωνή ο τόπος, χωρίς παιδιά, χωρίς το κάλεσμα μανάδων. Χωρίς κανένα μέλλον. Και η μνήμη; Ποιοί πέρασαν από δω; Τι ήσαν κάποτε οι άνθρωποι που κατοίκησαν αυτό το μέρος που δεν υπάρχει πια;[...]

[...] πετραδάκια και χώματα από τον Κρανιώνα! Φερτές ύλες, που κατέβασε θαρρείς το φουσκωμένο ποτάμι της μνήμης για να σώσουν ότι σώζεται και να θυμίσουν. Υλικά που μας φέρνουν αντιμέτωπους με το ίδιο χρωματικό περιβάλλον το γήινο, το χωμάτινο, το ανθρώπινο εν τέλει. Γιατί, τί άλλο είναι και τα  κομμάτια από χοντρό στρατσόχαρτο, που χρησιμοποιήθηκε κάποτε σαν υλικό για τα πατρόν «στις σταματούρες» στο εργαστήριο γουναρικής του πατέρα, όπου πάνω τους τώρα η Μερόπη καταθέτει την μαρτυρία της; [...]

ΥΓ. Λεπτομέρειες από πίνακα, εκτός της ενότητας, που εκτίθεται:"Το καλό δωμάτιο"... 
Αφορά τη ανάμνηση της ζωγράφου από την "Οικία Σομαλιά" στην Εβραΐδα (ερειπωμένα κατάλοιπα της εβραϊκής συνοικίας της Καστοριάς) η οποία, αφού πρώτα απογυμνώθηκε απο την υψηλής καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας επιζωγραφισμένη μαρκετερί, στη συνέχεια παραδόθηκε, με παράδοξο -πλην όμως αναμενόμενο- τρόπο, και στις φλόγες. 
Ένα ακόμα σπίτι-σύμβολο κι ένας κόσμος που επίσης δεν υπάρχει πιά. Εβραΐδος και αναισθησίας γωνία που λέει πολύ εύστοχα κι η φίλη Σόνια Ευθυμιάδου Παπασταύρου....

*απόσπασμα απο την ομιλία μου στα εγκαίνια της έκθεσης χθες 18.4.2015. 
Η έκθεση των έργων θα διαρκέσει μέχρι 27 Απριλίου (ΔΕΥΤ-ΠΑΡ πρωϊ 10.00-14.00 απογ. 17.00-21.00, ΣΑΒ 10.00-14.00, ΚΥΡ. Κλειστά).