Ιούλιος του 2014/ Μνήμες ανάγνωσης του τελευταίου μυθιστορήματος του Μίλαν Κούντερα «Η γιορτή της ασημαντότητας» (εκδόσεις Εστίας, μτφρ. Γ. Χάρη).
Μη γελάς. Δεν είναι εύκολο να μιλάς χωρίς να τραβάς την προσοχή! Θέλει τέχνη να είσαι πάντα παρών με τα λόγια σου κι ωστόσο να μένεις ..ανάκουστος!
Μίλαν Κούντερα, Η γιορτή της ασημαντότητας
Στο «λοξό» αυτό βιβλίο που ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ πολύ ένιωσα ότι πλανιούνται δυο ψυχοδυναμικες συνιστώσες: αυτήν της πατροκτονίας (απομυθοποίηση του «πατερούλη» Ιωσήφ μα πιο πολύ των παρατρεχάμενων «αμφισβητιών του», που τον βρίζουν οργισμένοι κατουρώντας ενώ αυτός τους παρακολουθεί, της ιδεολογίας κλπ. και του «οιδιπόδειου συμπλέγματος».
Η μητέρα έχει εγκαταλείψει σε πολύ μικρή ηλικία το γιό της —που δεν ήθελε να γεννήσει— ενώ εκείνος τη θυμάται ως άγγελο. Συγκλονιστικό εκείνο το πούπουλο που ο γιος βλέπει να ίπταται πάνω από μια σαχλή κοσμική εκδήλωση. Ένα φτερό που πέφτει από τη φτερούγα της καθώς εκείνη ψυχορραγεί. Πάλι Κούντερα και ολίγον δοκιμιακός (πώς αλλιώς;) παιγνιώδης, πάντως Κούντερα μείζων και σοφός συγγραφέας.
Θα συμφωνήσω ότι ξενίζει η ονομασία
μυθιστόρημα σε ένα τόσο ολιγοσέλιδο κείμενο με επιγραμματική παράθεση των
κεφαλαίων του (σε πρώτη ματιά).
Ας πούμε ένα μινιμαλιστικό μυθιστόρημα του Κούντερα λοιπόν. Πάντως ούτε πρόχειρο
ούτε βιαστικό... [Εκ των υστέρων σήμερα σκέφτομαι μήπως το βιβλίο αυτό προσπάθησε
να παρηχήσει απέναντι στην Αέναη γιορτή («Moveable Feast») του E. Hemingway].
Έχει χαρακτηριστικά και προδιαγραφές κινηματογραφικού σεναρίου. Και η φάρσα πανταχού παρούσα. Η σκηνή με τον Καλίνιν να κατουριέται αφόρητα εξαιτίας του «προστατισμού» του και ο Στάλιν να φρενάρει σκοπίμως το λόγο του, να μιλάει επιτηδευμένα αργά και σταθερά και να καρφώνει τα μάτια του στις παραμικρές συσπάσεις του προσώπου του θύματος μέχρις ότου ο ...ονοματοδότης της πόλης του Καντ (ο βέβηλος της θεωρίας του Ορθού Λόγου) να κατουρηθεί πάνω του. Κι οι άλλοι φεύγοντας από την συνεδρία να καρφώνουν τα μάτια τους στα βρεγμένα του μπατζάκια χασκογελώντας... Η σκηνή με την υποτιθέμενη απόπειρα αυτοκτονίας της μητέρας-σκιάς (που προσπάθησε να αναγνωρίσει σημεία από την δική της ζωή στον ...αφαλό του οχτάχρονου γιού της). Και ο νεαρός υποψήφιος διασώστης της να ...της παίρνει το θάνατο πνιγμένος από εκείνην.
Κάποια στιγμή είδα θαρρώ την αποστροφή «ο κόσμος δεν πρόκειται ν' αλλάξει». Μελαγχολική στιγμή. Κάτι σαν θάνατος. Γιορτή της ασημαντότητας. Όλα ανύπαρκτα μέσα στη εξαπάτηση και την επιβολή. Ακόμα κι ο καρκίνος του Ντ’ Αρντελό ένα ψέμα—μια μέθοδος χειραγώγησης μέσα από το ανθρώπινο συναίσθημα συγχώρεσης— αλλά και φρικτής συνειδητοποίησης της δικής μας θνητότητας («ένας άνθρωπος που μετράει μέρες»…).
Βάζουμε ύστερα τον Στάλιν να πυροβολεί τις μύτες των βασιλικών αγαλμάτων στον Κεραμεικό στο Παρίσι ενώ οι δικοί του ανδριάντες έχουν παντού καταπέσει προ πολλού.
Ένα με κάνει όμως ν’ αναρωτιέμαι: Εμφανίζονται χειμώνα οι πέρδικες μέσα στα χιόνια; Και μάλιστα: Κουρνιάζουν στα δέντρα;
Στον Κούντερα το κάνουν…
Τι σχόλιο να κάνεις εδώ ;
ΑπάντησηΔιαγραφήΦταίει το καλοκαίρι στην Καρδαμίλη η απέραντη ομορφιά το γαλάζιο τουρανού και της θάλασσας και μου θυμήθηκες εκείνο το κουφό για τον Στάλιν.., τον Κουντέρα και ταγάλματα με τις κομένες μύτες. Ποιός θυμάται τα ζόμπι του Κούντερα μές τη θεσπέσια γαλήνη του ελληνικού θέρους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς πλησιάσουμε ευλαβικά τις μνήμες της δικής μας Κύπρου ενάλιας γής κι ας κλάψουμε τους χαμένους του καλοκαιριού του 74 αφού πρέπει κάτι να σπάσει τη γαλήνη και το άμωμο.
Άσε τον Κούντερα στο αγελαδοκούρεμα. Ας ξαναγαπήσουμε το Σεφέρη τον Ελύτη τον Καβάφη τον Νικηφόρο Βρεττάκο. Για το έρεβος θα μιλάμε τώρα την ώρα του φωτός;!!!
Ε, όχι και σκότος ο Μίλαν...
ΔιαγραφήΆμα ζούσε ο φίλος μου ο Δημήτρης Μεντεσίδης θα σε "κανόνιζε" έρμε μου...
Στον ίδιο ιστότοπο που γράφτηκαν τα παραπάνω ("Βιβλιοκαφέ") είχε γράψει:
δημήτριος παν. μεντεσίδης
-Δεν υπάρχει μέτριος Κούντερα, υπάρχει πρώιμος και ύστερος - ούτε καν «Τσέχος» και «Γάλλος» Κούντερα.
-Ελπίζω να καταλάβατε όλοι ποιός είναι ο Γ. Η. Χάρης.
-Η επίμαχη φράση που μου σχολίασε η Ρόζα, είναι φράση του ίδιου του Κούντερα (αυτολεξεί), και όχι δικιά μου (τι ντροπή!)
-Η επανεμφάνισή μου για σχολιασμό, ενώ υποσχέθηκα πως δε θα επανέλθω, θυμίζει το comeback του μουσικού που αφού αποχωρήσει επιστρέφει για την τελευταία λέξη του.
-Ελπίζω να διαβάσετε όλον τον Κούντερα· είναι μάθημα ζωής.
-Να παρακολουθείτε τον ιστότοπο του Γιάννη Η. Χάρη επιμελώς.
Χαιρετώ εντελώς...
Με προσοχή. Έρεβος σαυτά που γράφω αναφέρεται στην εποχή του Στάλιν και όχι στον Κούντερα ως συγγραφέα. Ωστόσο θεωρώ τον συγγραφέα υπερτιμημένο για διάφορους λόγους που είναι για άλλη ώρα. Τώρα είναι όλα στο απέραντο γαλάζιο, στην Ελλάδα.
ΔιαγραφήΆαα, ξέχασα και το άλλο μετά τις πέρδικες! Οι φασιανοί όμως ναί ρε φίλε, κουρνιάζουν στα δέντρα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμως: ΜΑΣΑΕΙ Η ΚΑΤΣΙΚΑ ΤΑΡΑΜΑ;;;
Ναι.Και μάλιστα τινες λέγουσι ότι πτύει και τους πυρήνας. (Ποτέ όμως τον Κούντερα!)
Διαγραφή