Χάρη σ’ αυτόν τον άνθρωπο αγαπήσαμε τον Μίλαν Κούντερα οι Έλληνες!

 

 

Μνήμη Γιάννη Η. Χάρη (1953-2025)

 

 

ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ*

Έλεγαν μια αστεία ιστορία για τον πατέρα μου, που ήταν μουσικός. Είναι με κάτι φίλους, κι από ένα ραδιόφωνο ή φωνόγραφο αντηχούν οι συγχορδίες μιας συμφωνίας. Οι φίλοι, όλοι τους μουσικοί ή λάτρεις της μουσικής, αναγνωρίζουν αμέσως την Ενάτη του Μπετόβεν. «Από πού είναι αυτό;» ρωτούν τον πατέρα μου. Κι εκείνος, αφού σκέφτεται κάμποσο: «Μοιάζει με Μπετόβεν». Οι άλλοι κρατιούνται να μη γελάσουν: ο πατέρας μου δεν αναγνώρισε την Ενάτη Συμφωνία! «Είσαι σίγουρος;» «Ναι» λέει ο πατέρας μου, «Μπετόβεν της τελευταίας περιόδου.» «Πού το ξέρεις πως είναι της τελευταίας περιόδου;» Τότε ο πατέρας μου τους λέει να προσέξουν μια συγκεκριμένη αρμονική σύνδεση που δεν θα μπορούσε ποτέ να την έχει χρησιμοποιήσει πιο νέος ο Μπετόβεν.

        Η αστεία αυτή ιστορία είναι βεβαίως ένα σκανταλιάρικο παραμύθι, δείχνει όμως περίφημα τι εστί συνείδηση της ιστορικής συνέχειας, ένα από τα στοιχεία από τα οποία διακρίνονται οι άνθρωποι που ανήκουν σ’ έναν πολιτισμό τον οποίο αποκαλούμε (ή τον αποκαλούσαμε) δικό μας. Τα πάντα έπαιρναν στα μάτια μας την όψη μιας ιστορίας, εμφανίζονταν σαν μια λογική ώς ένα βαθμό ακολουθία γεγονότων, συμπεριφορών, έργων. Στα πρώτα νεανικά μου χρόνια ήξερα, εντελώς φυσικά, χωρίς να καταβάλλω προσπάθεια, την ακριβή χρονολογία των έργων των αγαπημένων μου συγγραφέων. Δεν υπήρχε περίπτωση να σκεφτώ ότι ο Απολλιναίρ έγραψε τα Αλκοόλ μετά τα Καλλιγραφήματα, γιατί, εν τοιαύτη περιπτώσει, θα ήταν άλλος ποιητής, θα είχε άλλο νόημα το έργο του! Μου αρέσει κάθε πίνακας του Πικάσσο γι’ αυτό που είναι, αλλά και ολόκληρο το έργο του Πικάσσο όταν το βλέπω σαν μια μεγάλη διαδρομή που ξέρω απέξω τα διαδοχικά της στάδια. Τα περίφημα μεταφυσικά ερωτήματα: από πού ερχόμαστε; πού πάμε; στην τέχνη έχουν συγκεκριμένο και ξεκάθαρο νόημα, και δεν μένουν επ’ ουδενί αναπάντητα.

 

*Μίλαν Κούντερα, «Ο πέπλος»-Δοκίμιο σε εφτά μέρη, Μετάφραση: Γιάννης Η. Χάρης, Εκδόσεις Εστία, 2005.

 

 

«Πενήντα χρόνια στον κόσμο του βιβλίου, υπήρξα εντέλει τυχερός, νιώθω αλήθεια ευλογημένος και χορτάτος».

Γ.Η. ΧΑΡΗΣ 

 

ΕΔΩ [κλικ] το εξαιρετικό αφιέρωμα που του έγινε στο πολύτιμο ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ.

 

 

 

Ο «Δυτικός πολιτισμός» δεν υπάρχει!

 

Περπατώ στην πόλη που, αν δεν τους κατέδωσε, τουλάχιστον αδιαφόρησε με σημασία για τον διωγμό των Εβραίων της. Ύστερα τους ξέχασε και με συνέπεια παροιμιώδη καταχράστηκε τις περιουσίες τους.

Μνήμη Άουσβιτς, μνήμη του «Ολοκαυτώματος». Προβολή σε βιτρίνα μιας εικόνας που εφιαλτικά θα παρίσταται και θα προβαίνει  πάντα… Την ώρα που οι ναζιστικοί χαιρετισμοί του ευφυούς και πάμπλουτου Έλον Μασκ  μας στοιχειώνουν. Την ώρα που ναζιστικά κόμματα δυναμώνουν στην καρδιά της  Ευρώπης και διεκδικούν κυβερνήσεις.

Κοιτάζω τη φωτογραφία από το Άουσβιτς και, ξάφνου, στο βάθος της εικόνας, προβάλλουν φώτα. Σαν σε εκκλησία μέσα. Αντανάκλαση της βιτρίνας από την απέναντι μεριά της Καρόλου Ντηλ. Θαρρώ ότι από κάπου έρχεται ο απόηχος του Dies Ιrae ( «Μέρες Οργής») από το Ρέκβιεμ του  Μότσαρτ.

Διόλου άσχετο  αυτό που, παραισθητικώς πως,  μου συμβαίνει, με το άτυπο στρατόπεδο συγκέντρωσης που οργάνωσαν στη Γροιλανδία οι Δανοί.  Το Μενγκελέ-δικο πείραμα στο οποίο αυτοί οι Ευρωπαίοι υπέβαλαν τον θηλυκό πληθυσμό των Εσκιμώων  Ινουίτ από το 1966 μέχρι το 1970, αποκαλύφθηκε πρόσφατα (βλ. παρακάτω άρθρο).  

Γροιλανδία στη γλώσσα των Εσκιμώων θα πει Νησί των ανθρώπων και ανήκει (διοικητικά…) σε μια χώρα που μόλις έχω αρχίσει να σιχαίνομαι!

 

Δείτε το άρθρο [κλικ στον τίτλο] Το όνειδος της Γροιλανδίας