Και τέλος παρελαύνει σήμερον από τας στήλας της «Ακροπόλεως» ο εξυπνότερος και διαβολικότερος των αντιπολιτευμένων, ο καθαυτό αντίχριστος του Βενιζέλου.
(Β. Γαβριηλίδης, Ακρόπολις» Φεβρ. 1922)
Ο γιαννιώτης φίλος Βασίλης Μάντζιος, πολιτικός Μηχανικός με μεταπτυχιακό διδακτορικό τίτλο στην Ιστορία, με τον οποίο μας ενώνει κοινή αγάπη για τον Ίωνα Δραγούμη, μου έστειλε χτες μια φωτογραφημένη σελίδα από τα «Ηπειρώτικα Χρονικά» του 1955, που αναφέρεται στον παντελώς άγνωστο εν πολλοίς σήμερα πολιτευτή, νομικό, λόγιο Κωνσταντίνο Καζαντζή. Πρόκειται για σύντομο βιογραφικό σημείωμα σε αφιέρωμα-ανθολόγηση αντιπροσωπευτικών σελίδων του έργου του Καζαντζή στο περιοδικό αυτό. Αξίζει να παραθέσουμε αυτές τις βιογραφικές σημειώσεις στην αρχή και να κρατήσουμε τη νόστιμη, μα κυρίως λυπηρή, εισαγωγική παράγραφο για το τέλος.
Γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1864 και πέθανε στο 1926 στην Κέρκυρα[1]. Αφού τέλειωσε τη Ζωσιμαία Σχολή σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και, στη συνέχεια, συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και του Μονάχου. Του τελευταίου αναγορεύθηκε, μάλιστα και διδάκτωρ.
Η σκλαβωμένη Πατρίδα δε μπορούσε να βαστάξει το αδέσποτο πνεύμα και τη φιλελεύθερη ψυχή του Κ. Καζαντζή. Έτσι, παίρνοντας το δρόμο της ξενιτιάς, εγκαταστάθηκε στην Αμερικανική Συμπολιτεία όπου ασχολήθηκε σε εμπορικές επιχειρήσεις και φιλολογικές μελέτες. Για ένα διάστημα έγινε δικαστής και ενός τμήματος της Νέας Υόρκης. Εκεί έμεινε ως το 1914. Μετά την απελευθέρωση της Πατρίδος του από τον Τουρκικό ζυγό, αφού προηγούμενα στάλθηκε από τους Ηπειρώτες της Αμερικής αντιπρόσωπος στη διάσκεψη του Λονδίνου για την υποστήριξη των Βορειοηπειρωτικών δικαίων, γύρισε στα Γιάννενα όπου πολιτεύθηκε. Βγήκε βουλευτής δυο φορές. Την πρώτη (1915) ανεξάρτητος και τη δεύτερη (1916) κάτω από τη σημαία του Λαϊκού κόμματος. Το 1920 διορίσθηκε Γενικός Διοικητής της Δυτικής Μακεδονίας και αργότερα της Σάμου. Το 10921 πήγε αντιπρόσωπος της Ελληνικής Κυβερνήσεως στη Γενεύη.
Εκτός από τα άρθρα πολιτικού περιεχομένου, που συγκέντρωσε σε βιβλίο με τον τίτλο «Αντίχριστος» [2], εφτά ηθογραφήματα καθώς μετριόφρονα τα αποκαλεί και που έβγαλε το 1926 σε βιβλίο, με το γενικό τίτλο «Απ’ τα Σκλαβωμένα Γιάννινα», μια συλλογή τραγουδιών στα Γαλλικά, που σήμερα δε βρίσκεται πουθενά, και δυο προλόγους στον «Τραγουδιστή του χωριού και της στάνης» του Κρυστάλλη και στα «Ηφαίστεια» του Πελλερέν, που είναι αξιόλογες αισθητικές μελέτες για την ποίηση, όλο το άλλο έργο του βρίσκεται σκόρπιο στα περιοδικά και τις εφημερίδες του καιρού του, ιδιαίτερα στην «Ήπειρο». Κοντά σ’ αυτά παραμένουν αδημοσίευτες δυο άλλες εργασίες του. Μια μετάφραση «των θεμελίων του ΙΘ΄ αιώνος» του Τσάμπερλαιν και μια μελέτη λεξικογραφική για το γιαννιώτικο γλωσσικό ιδίωμα που βραβεύτηκε σε διαγωνισμό των «Ηπειρωτικών χρονικών» […]
Η πρώτη παράγραφος του βιογραφικού σημειώματος είναι η παρακάτω:
Ο Κωνσταντίνος Καζαντζής αν και ασχολήθηκε, με όλα τα είδη του λόγου και είναι, αδιαμφισβήτητα, δόκιμος λογοτέχνης, ωστόσο δε μπορεί να χαρακτηρισθεί σα λογογράφος. Ένας τόσο στενός χαρακτηρισμός θα τον αδικούσε. Η πολύ πλατιά του μόρφωση, η βαθιά αισθητική κατάρτιση και η πλούσια φαρέτρα με αρχιλόχεια βέλη —που δυστυχώς τ’ ασώτευσε [3] πολεμώντας οξύτατα και πνευματωδέστατα μεν αλλά και στείρα έναν Εθνικό Γίγαντα, τον Ελευθέριο Βενιζέλο— τον φέρνουν πολύ κοντά στο Ροΐδη, χωρίς να έχει, βέβαια το πλάτος της συγγραφικής εργασίας αυτού.
Αμ, έτσι ντεεε!… Τόλμησες να αμφισβητήσεις βρε κατακαημένε Καζαντζή (έστω και «πνευματωδέστατα»…) έναν «Γίγαντα» και μάλιστα «Εθνικό», έναν Θεό των Ελλήνων; Ε, γι’ αυτό έπαθες ότι έπαθες έρ'με μου (καταδίκη επί εσχάτη προδοσία το 1917 και εξορία). Γι’ αυτό κι ο «Αντίχριστός» σου ίσως βρίσκεται σε τρεις —το πολύ— Δημόσιες βιβλιοθήκες, σε καμία Πανεπιστημιακή ιστορικού τμήματος ή πολιτικών επιστημών, πουθενά και σε κανένα παλαιοβιβλιοπωλείο ή δημοπρασία επίσης δεν το ’χει πάρει το μάτι μου. (Ένα αντίτυπο στη Βιβλιοθήκη των Ιωαννίνων εντόπισε τις προάλλες ο φίλος Β.Μ.). Γι’ αυτό και το «Ιστορίες της πατρίδος μου» (Τυπωθήτω, 2001) παρά την ευμενή υποδοχή ΕΔΩ …αφανίστηκε από προσώπου γης. Με τη μοίρα λοιπόν και συ των «ομοϊδεατών» Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη, Χρήστου Χρηστουλάκη κ.α. (ω, μην παραξενεύεσαι που δεν τους ξέρεις αναγνώστη. Κι αυτοί, όπως πολύ καλά αντιλαμβάνεσαι πήγαν να τα βάλουν με τον «Γίγαντα» και πήραν τον κακό δρόμο μαζί με τον κοινό τους φίλο τον Ίωνα Δραγούμη... Όλοι αυτοί αν ήσαν …«στην από δω μεριά του Διχασμού» ΑΛΛΙΩΣ θα μας ήταν γνωστοί σήμερα. Η πατούσα του «Γίγαντα» δεν θα είχε συνθλίψει τη μνήμη τους… Και τα γιγαντάκια και υπο-γιγαντάκια, γενεές τέσσερις μέχρι τώρα, θα είχαν άρει το σχετικό «απαγορευτικό». «Ο νοών νοείτω» αγαπητοί μου…
ΟΔΟΣ ΚΩΝΣ. ΚΑΖΑΝΤΖΗ/ Ιωάννινα, iΤΥΠΟΣ
[1] Αλλού αναφέρεται ως έτος θανάτου το 1927.
[2] Ο ακριβής τίτλος: Ο Αντίχριστος του Βενιζέλου (Μια πολεμική αρθρογραφία μου κατά της πολιτικής του Βενιζέλου), Αθήναι τη ευγενεί συνδρομή ευαρίθμων ομοϊδεατών, 1926.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου