Θαρρούσα πως δύσκολη ήταν η μέρα μονάχα για την είδηση πως η Μονή της Χώρας (στην Πόλη ντε!) θα ξαναγίνει τέμενος (Κεμιγιέ Τζαμί) αλλά ήταν ετούτη, η μαύρη είδηση, η πιο οδυνηρή:
Η Συλλογή Γιώργου Γκολομπία με το Φωτογραφικό Αρχείο Λεωνίδα Παπάζογλου (με πάνω από 2.500 αρνητικά/πλάκες, ακέραια επί το πλείστον) βγαίνει στη δημοπρασία του οίκου Δημοπρασιών Βέργος μέσα στις επόμενες μέρες με τιμή εκκίνησης 50.000 ευρώ [ΕΔΩ το PDF της δημοπρασίας, σελ. 100-101 αυτό που αφορά].
Φοβάμαι πως κανένα ελληνικό μουσείο, Ίδρυμα ή «φωτοθήκη» δεν θα επιθυμήσει και (επομένως) δεν θα αξιωθεί να την αποκτήσει. Κανένας ευπατρίδης, κανένας που σκορπάει τα λεφτά του σε επιδείξεις πλούτου δεν θα νιαστεί. Και βέβαια ούτε ο Δήμαρχος της Καστοριάς, ούτε η βουλευτής της, ούτε ο Περιφερειάρχης, η υπουργός πολιτισμού ή η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας θα κουνήσουν το παραμικρό δακτυλάκι τους. (Τώρα αγοράζουμε, πανηγυρίζοντας, F-35 λέμε!)
Κάποιος «θα σκάσει μύτη» στη δημοπρασία και με το ανάλογο τίμημα και όλες τις νόμιμες διαδικασίες θα την αποκτήσει. Κι έπειτα…
Who cares? Επί χρόνια, η συλλογή, με αποτυπώσεις φωτογραφιών (έργων!) του Λ. Παπάζογλου που οι κληρονόμοι του Γ. Γκoλομπία και το «Μουσείο Φωτογραφίας» πρόσφεραν στην πόλη της Καστοριάς για την (υποτιθέμενη μόνιμη…) έκθεση στο Βεργουλάδικο, παρέμεινε στα σκοτάδια, την αφάνεια, την αποσιώπηση. Δύσκολοι καιροί αλλά η αδιαφορία (κι από κοντά η μικροπρεπής πολεμική) έβγαζαν μάτι.
Ξέρω πως τίποτε δεν θα εμποδιστεί. Μόνον ας μη αρχίσει κανείς αναδρομικά τους υποκριτικούς θρήνους αν η συλλογή βρεθεί ως απόκτημα π.χ. στη Σόφια (έτσι τυχαία το λέω). Κι εκεί με ανάλογη ιδεολογική διαχείριση και καθοδήγηση θα στηθεί «το Μουσείο που πρέπει» για τη σπουδαία Συλλογή που η γενέτειρα οικτρά απεμπόλησε και αρνήθηκε. (Μην απορήσετε αν ο νέος ιδιοκτήτης του Αρχείου που θα προκύψει μετά τις 22 Φεβρουαρίου ζητήσει να κατέβουν από τους τοίχους ή παντού στο διαδίκτυο οι φωτογραφίες που πλέον θα του ανήκουν…)
Εις μνήμην της δουλειάς του αείμνηστου Γ. Γκολομπία,
Εις μνήμην του βλέμματος του Λεωνίδα Παπάζογλου που οριστικά σβήνει για την Καστοριά,
Ένα ποίημα που μου είχε στείλει ο Νίκος Δήμου το 2010 σχολιάζοντας το Λεύκωμα από το Αρχείο Λ. Παπάζογλου (δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα ΟΔΟΣ):
Σκιές σκοτεινές από το Μαύρο
του Νίκου Δήμου
Σκιές σκοτεινές από το Μαύρο
(ασπρόμαυρες φωτογραφίες
Μα μόνο το Μαύρο φαίνεται).
Με την βαθειά νοσταλγία της Νέκυιας.
Να πιούν αίμα να ζωντανέψουν, να μιλήσουν.
Ήρωες και κακομοίρηδες, πολέμαρχοι και ξωμάχοι, μόνοι,
σιωπηλοί στο έρεβος.
Κι αχ αυτά τα μάγουλα των νέων κοριτσιών
στο άσπρο χαρτί – άσπρα σαν χαρτί.
Τέτοιες εικόνες από τον Κάτω Κόσμο δεν έχω ξαναδεί.
Ο Παπάζογλου δεν τους απαθανάτιζε
– τους απονέκρωνε, για να ζουν αιώνια, νεκροί.
Αθήνα 6.1.2010
Το εξώφυλλο με φωτογραφία από το Αρχείο Λ. Παπάζογλου/Συλλογή Γ. Γκολομπία στο μυθιστόρημα του Ηλία Παπαμόσχου Η καταγωγή της λύπης.
"Εις μνήμην της δουλειάς του αείμνηστου Γ. Γκολομπία,
ΑπάντησηΔιαγραφήΕις μνήμην του βλέμματος του Λεωνίδα Παπάζογλου που οριστικά σβήνει για την Καστοριά"
γράφει ο Νώντας Τσίγκας.
Who cares; ξαναγράφει
και η θλίψη είναι διπλή.
Αφού λιγόστεψαν και όσοι θα αντιληφθούν.
Ίσως να επέμβει ο από μηχανής Θεός... έχει συμβεί πολλές φορές
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο θέατρο. Όχι στις δημοπρασίες Γιώργο...
ΔιαγραφήΓιώργη 'πού ν τα τσαπραζια σου, πού οι κοφτερες σου καμες;
Διαγραφή- - Εγώ έχω για τα άρματα τον πόλεμο των ματιών μου
για να φυλαξουν νοτερες τις ρίζες μες τα χρονια
μην και τις φάει ο δρολαπας κι ο μαμωνας του κοσμου
και μείνουν οι αποδελειποι χωρίς κλωναρια μνημης
Ει, Γιώργη μας απέθαντε, σπαθί της λησμοσυνης
Γιάννης Πατσωνης
Έτσι φτωχαινει λίγο λίγο η Ελλάδα!! Ανάξιοι της. κληρονομιά μας !!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόση θλίψη!
ΑπάντησηΔιαγραφήμόνο το φαι και η κουτάλα ενδιαφέρει τους μεγαλοσχημονες της πολιτικής και πολιτειακής μας ηγεσίας, ως ένδειξη ελέους για το φτωχό λαό..."άλλοι άνθρωποι" καταντήσαμε
ΑπάντησηΔιαγραφήΘυμήθηκα τον μακαρίτη Νίκο Πιστικό που αγωνιζόταν για την μετά τον δικό του θάνατο τύχη των σπουδαίων έργων του (των ομοιωμάτων πολλών καστοριανών αρχοντικών). Αφού χτύπησε πόρτες και συνάντησε αδιαφορία, "κάποιοι έχουν τον πολιτισμό μας-και την ίδια την Ιστορία μας, προσθέτω εγώ-για περγέλιο", είπε κι ο νοών νοείτω...
ΑπάντησηΔιαγραφή10 σύλλογοι αν μαζευτούμε, μπορούμε να αγοράσουμε ίσως τη συλλογή. Θέλουν απαραίτητα να την πάνε σε δημοπρασία;
ΔιαγραφήΞανθίππη Μπαλλή
Θλίψη και θυμός για την διαρκή απαξίωση των σημαντικών! Δυστυχώς φτωχαίνουμε εξακολουθητικώς...
ΑπάντησηΔιαγραφήΗρώ Νικοπούλου
[προς κ. Ξανθίππη Μπαλλή]
ΑπάντησηΔιαγραφήΌχι "απαραίτητα" μα ...ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΑ!
Στις 22 Φεβρουαρίου η Συλλογή θα ανήκει αλλού. Γνωρίζετε πολλούς Συλλόγους να έχουν 20.000-30.000 διαθέσιμα εν τη παλάμη;( Γιατί εγώ πιστεύω πως η τιμή της συλλογής θα ξεπεράσει 4-6 φορές την τιμή εκκίνησης...)
Κι ύστερα, σε ποιον σύλλογο θα ανήκει η Συλλογή αν εν τέλει αποκτηθεί σύμφωνα με το μη ρεαλιστικό σενάριο;. Και πόσο τα συμφέροντα-η ιδεολογία- του κάθε συλλόγου θα μπορούν να συγχρονιστούν με αυτά των άλλων 9;;;
Αγαπητέ κύριε Τσίγκα, σήμερα είναι 22 και η συλλογή ευτυχώς παραμένει ως έχει. Στη ζωή μου λειτουργώ καθημερινά με τρέλα! Ίσως μπορούμε να μαζέψουμε τα χρήματα που θέλουν οι άνθρωποι. Αν μη τι άλλο ας προσπαθήσουμε. Τα υπόλοιπα έπονται.
ΔιαγραφήΘα ήμουν ψεύτης αν έλεγα πως δεν χάρηκα με την έκβαση της κήρυξης ως «άγονης-άκαρπης» της Δημοπρασίας. Είμαι όμως απολύτως βέβαιος ότι η πραγματική αξία της Συλλογής αυτής υπερβαίνει κατά πολύ την «τιμή εκκίνησης» που δόθηκε από τον σοβαρότατο οίκο Βέργος κατά την συγκεκριμένη Δημοπρασία. Ένα το κρατούμενο...
ΔιαγραφήΤο ότι επίσης η Συλλογή θα επανέλθει σε κατάλογο Δημοπρασίας σε άλλη χρονική στιγμή και αυτό δεον να θεωρείται βέβαιο. Άρα, ίσως προς το παρόν, απλώς τέλειωσε η «παράσταση» (με τη έννοια της ολοκλήρωσης μιας ακτιβιστικής διαμαρτυρίας σε μια χρονική στιγμή). Δεν το είδαμε μάλλον κανείς μας ως διαμαρτυρία αυτό το γεγονός που απευθυνόταν σε πολλούς αποδέκτες. Σημασία όμως έχει τώρα το ότι προσφέρεται χρόνος για περίσκεψη και αποφάσεις με ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ.
Ελπίζω να αφυπνίσθηκαν οι τοπικοί άρχοντες-παράγοντες της Καστοριάς. Με ψυχραιμία και συνεννόηση θα πρέπει να δημιουργηθεί άμεσα μια κίνηση πίεσης από ενεργούς πολίτες/ανθρώπους του πολιτισμού κλπ. –όχι μόνον της πόλης–προς την δημοτική αρχή, πρωτίστως με συλλογή υπογραφών και σύνταξη υπομνήματος για την ανάληψη μιας σωτήριας πρωτοβουλίας. Η διενέργεια ημερίδας με καλεσμένους ειδικούς όπως πχ ο κ. Κωστής Αντωνιάδης, ο κ. Ηρακλής Παπαϊωάννου κλπ. όπου θα διατυπωθούν στόχοι και κατευθύνσεις και θα τεθούν τα ερωτήματα αποτελεί μέσον εκ των ουκ άνευ. Θα πρέπει όμως (πρωτίστως!) να ακολουθήσει μια ειλικρινής συζήτηση με τους κληρονόμους Γ. Γκολομπία (μια τεράστια ΔΗΜΟΣΙΑ συγγνώμη προς αυτούς από μέρους του Δήμου Καστοριάς για τη θλιβερή στάση που τήρησε απέναντι στη Δωρεά τους). Να αποτολμηθεί η συγκέντρωση ενός ποσού ώστε υπό ιδανικές συνθήκες να λειτουργήσει στην Καστοριά το Αρχείο, με τη Συλλογή πλέον εκεί ολόκληρη, εφόσον αποκτηθεί. Το εγχείρημα δεν είναι διόλου εύκολο αφού οι απαιτήσεις μιας τέτοιας συλλογής για επαρκή στελέχωση (φροντιστές, επιτηρητές και ξεναγοί στην έκθεση, συντηρητές, κλπ.) είναι πολλές. Το Διοικητικό συμβούλιο που θα ορισθεί να αναλάβει θα πρέπει να διεκδικήσει-απορροφήσει κονδύλια ή χορηγίες από την ΕΕ, από Κοινωφελή Ιδρύματα, την Περιφέρεια κλπ. αλλά και από το Πανεπιστήμιο ακόμη αφού κάλλιστα το Μουσείο και η συλλογή του θα μπορέσει αναχθεί σε τόπο ιστορικής, εθνολογικής έρευνας και όχι μόνον. Τέλος θα πρέπει να εκπονηθεί ένα αρχικό πρόγραμμα που θα καταφέρει η σχέση έσοδα - έξοδα του οργανισμού θα οδηγεί σε κατεύθυνση που θα τον καθιστά βιώσιμο (έσοδα από επισκέψεις, αμοιβές από δικαιώματα, εκδόσεις κλπ.)